VAMPYR: Η σημειολογία ενός μακάβριου ρομαντισμού

VAMPYR: Η σημειολογία ενός μακάβριου ρομαντισμού

Φράνση Παπουτσάκη

Εισαγωγή

 

Επιτομή στην γοτθική κουλτούρα αποτελεί η ταινία “Vampyr” του 1932 γυρισμένη από τον σκηνοθέτη Carl Theodor Dreyer. Συνδυάζει την ομιλία όταν αυτή βρισκόταν ακόμη στα κινηματογραφικά σπάργανα με την καθιερωμένη βουβή λήψη, πλαισιώνοντας ιδιόμορφα την τεχνική του chiaroscuro που μεσουρανούσε στην τότε καλλιτεχνική οπτική της γερμανικής σχολής. Η σιωπή κι ο ήχος άλλες στιγμές σκεπάζουν κι άλλες ταράζουν ένα τοπίο καλυμμένο από σκιές. Αυτό το έργο, διαχωρίζει τον Dreyer από τα υπόλοιπα δικά του κι έρχεται επάξια σε σύγκριση με τον Nosferatu του Murnau (1922) και την μετέπειτα απόδοση της ίδια ταινίας από τον Herzog (1979).

O Dreyer απεχθανόταν τους υπότιτλους κι εφόσον η ομιλία είχε ήδη εγκαθιδρυθεί αποφάσισε να γυρίσει το φιλμ σε τρεις γλώσσες – αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά- κινηματογραφώντας κάθε σκηνή σε τρεις ξεχωριστές λήψεις, μία για την κάθε γλώσσα.
Το σενάριο είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο ώστε η ίδια η ιστορία να παραμένει ένα αίνιγμα στα μάτια του θεατή, η δομή της είναι δύσκολο να ανιχνευτεί κι οι σκηνές περνούν απρόβλεπτες κι απροσδόκητες από την μια στην άλλη σεκάνς. 

Επικρατεί η άποψη ότι η υπόθεση και το σενάριο της ταινίας είναι βασισμένα στην νουβέλα Carmilla του Sheridan LeFanu όμως αυτό δεν είναι ακριβές παρά μόνο ως προς τα στοιχεία που υιοθετεί από την πρώιμη παρουσίαση του βαμπιρισμού στην λογοτεχνία. Ουσιαστικά είναι ένα συνονθύλευμα των ιστοριών που συμπεριλαμβάνονται στην συλλογή «A glass darkly» που εκδόθηκε το 1872, ένα χρόνο δηλαδή πριν το θάνατο του συγγραφέα. Ο συγκεκριμένος τίτλος είναι παράφραση του στίχου από την Πρώτη Προς Κορινθίους επιστολή της Παύλειας Θεολογίας: 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ