Σημαντικό βήμα στην «κατανόηση» του καρκίνου

09/07/2019

Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ

Νέα ανακάλυψη στον χώρο της Ιατρικής με τη συμβολή δύο Ελλήνων ερευνητών σε κύριους ρόλους, δημοσιοποίησαν το Ολλανδικό Ινστιτούτο Καρκίνου (ΝΚΙ) και το Ινστιτούτο Oncode. Πρόκειται για την επίλυση της τρισδιάστατης δομής και της λειτουργίας ενός μακρομοριακού συμπλόκου που είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία των ανθρώπινων κυττάρων και εμπλέκεται σε αρκετές ασθένειες.

Ειδικότερα, όπως εξήγησε στην «Κ» ο κ. Αναστάσιος Περράκης, διευθυντής Ερευνών στο Oncode, όλα τα κύτταρα έχουν έναν σκελετό, κατασκευασμένο από εκτεταμένο δίκτυο δυνατών και σχετικά εύκαμπτων καλωδίων, που ονομάζονται μικροσωληνίσκοι. Οι μικροσωληνίσκοι επιτρέπουν σε ένα κύτταρο να διατηρεί το σχήμα του, να μετακινείται σε διαφορετικά σημεία, αλλά χρησιμεύουν και σαν «ράγες» για «μοριακά τρένα» που μεταφέρουν διάφορα μόρια στο εσωτερικό του κυττάρου. Οι μικροσωληνίσκοι παίζουν επίσης βασικό ρόλο στην κυτταρική διαίρεση, επιτρέποντας στο κύτταρο να ευθυγραμμίζει σχολαστικά τα χρωμοσώματά του πριν τα χωρίσει μεταξύ των θυγατρικών κυττάρων. Η συχνά χρησιμοποιούμενη θεραπευτική ουσία για τον καρκίνο πακλιταξέλη, με στόχο τα κύτταρα που βρίσκονται στη διαδικασία διαίρεσης, στοχεύει συγκεκριμένα τους μικροσωληνίσκους.

Το κύτταρο τροποποιεί συνεχώς τα καλώδια μικροσωληνίσκων, για να τους δώσει συγκεκριμένους ρόλους. Η πρώτη τροποποίηση των μικροσωληνίσκων, που περιγράφηκε πριν από 40 χρόνια, είναι η απομάκρυνση της «ουράς» της ομάδας της α-τουμπουλίνης, που αποτελείται από ένα αμινοξύ τυροσίνης. Οι ουρές αυτές συνεχώς κόβονται και επιστρέφονται από διαφορετικά ένζυμα. Ενώ όμως η διαδικασία αυτή ήταν γνωστή για πάνω από 40 χρόνια, μόλις πέρυσι οι ερευνητές του ΝΚΙ και του Oncode, συγχρόνως με μία ομάδα από τη Γαλλία, βρήκαν την ταυτότητα του «ψαλιδιού» που αφαιρεί την ουρά τυροσίνης. Οι εργασίες τους δημοσιεύθηκαν συγχρόνως στο περιοδικό Science. Οι ίδιες δύο ομάδες, αλλά και άλλες δύο ομάδες από την Κίνα και ΗΠΑ, προχώρησαν την έρευνα σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια, και δημοσίευσαν προ ημερών σχεδόν ταυτόχρονα τη δομή και τον μηχανισμό αυτών των ιδιόμορφων μοριακών ψαλιδιών. Η ομάδα της Ολλανδίας έχει ελληνικό ενδιαφέρον μια και, πλην του κ. Περράκη, ο πρώτος συγγραφέας είναι ο υποψήφιος διδάκτωρ κ. Αθανάσιος Αδαμόπουλος.

«Πιστεύω ότι η μακρόχρονη συνεργασία των ομάδων μας –ενός Γενετιστή και ενός Βιοχημικού– έχει αποδειχθεί πραγματικά πολύτιμη» λέει ο κ. Περράκης, προσθέτοντας ότι «σε λιγότερο από μία δεκαετία, η κοινή μας έρευνα έχει αποτελέσει τη βάση για δημοσιεύσεις, και έχει δώσεις τις βάσεις και για τη δημιουργία και ανάπτυξη δύο καινοτόμων εταιρειών (σε Αυστρία και Ολλανδία) που αναζητούν νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις με βάση τα αποτελέσματά μας και ελπίζουμε να δούμε τα αποτελέσματα της “μετάφρασης” παλαιότερων ερευνών σε θεραπευτικές προσεγγίσεις να φτάνουν στο στάδιο των κλινικών δοκιμών».

ΠΗΓΗ: www.kathimerini.gr