ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΙΣΡΑΗΛ: ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΙΣΧΥΡΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ

 

Την Παρασκευή 1η Απριλίου, εν όψει του ισλαμικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού και της εβραϊκής εορτής του Πάσχα, ο Ερντογάν συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Ισραηλινό ομόλογο του Ισαάκ Χέρτζογκ και καταδίκασε έντονα τις παλαιστινιακές επιθέσεις που στοίχισαν την ζωή 11 Ισραηλινών τις τελευταίες δυο εβδομάδες. Δεν ήταν η πρώτη φορά που Παλαιστίνιοι επιτέθηκαν σε Ισραηλινούς, ήταν όμως η πρώτη φορά που ο Τούρκος πρόεδρος καταδίκασε αυτές τις επιθέσεις.

Την προηγούμενη εβδομάδα, κατά την διάρκεια της πτήσης επιστροφής του από τις Βρυξέλλες όπου είχε συμμετάσχει στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν μιλώντας σε δημοσιογράφους υπαινίχθηκε για επερχόμενες εκπλήξεις στην ενεργειακή συνεργασία με το Ισραήλ.

Τα ανωτέρω συμβάντα αποτελούν ένα σαφές σημάδι ότι οι σχέσεις μεταξύ Άγκυρας και Τελ Αβίβ γρήγορα θα αποκατασταθούν στο καλύτερο δυνατό επίπεδο, τουτέστιν Τουρκία και Ισραήλ επιστρέφουν στο παρελθόν ισχυρής συνεργασίας, μετά από μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων. Δεν πρέπει να εκπλησσόμεθα (εξ άλλου δεν είμαστε οι κομψευόμενοι καρεκλοκένταυροι του υπουργείου Εξωτερικών), καθώς και τα δυο κράτη έχουν κοινά δομικά στοιχεία. Τουρκία και Ισραήλ ενεργούν στην Μέση Ανατολή ως δυνάμεις κατοχής με βάση την ρατσιστική τους αυτοκατανόηση, το μεν Ισραήλ ως «κράτος των Εβραίων», η δε Τουρκία ως «κράτος των τουρκογενών λαών».

Σε άρθρο-ανάλυση μας στις 8 Φεβρουαρίου 2022 με τίτλο «ΟΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ», είχαμε σημειώσει ότι «η ελληνική διπλωματία και οι κυβερνήσεις της δεκαετίας 2010 διέπραξαν μέγα ιστορικό λάθος προσεγγίζοντας στρατιωτικά και διπλωματικά το Ισραήλ. Ταυτιστήκαμε στρατιωτικά με τον επί δεκαετίες σύμμαχο της Τουρκίας για να υπερασπιστούμε τα αυτονόητα συμφέροντα μας στην Ανατολική Μεσόγειο, ο ισχυρισμός ότι αυτή η ταύτιση προωθεί «την ασφάλεια και σταθερότητα» στην περιοχή και ότι το Ισραήλ θα υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας όχι μόνο είναι ανεδαφικός, αλλά διαψεύδεται από την πραγματικότητα. Προφανώς σε αυτή την στρατιωτική συνεργασία σημαντικό ρόλο διαδραμάτισε και η επί τουλάχιστον δυο δεκαετίες εξελισσόμενη στρατιωτική μας ανυποληψία έναντι της Τουρκίας».

Στην διαφαινόμενη πλήρη αποκατάσταση των σχέσεων σημαντικό ρόλο έπαιξε το εβραϊκό λόμπι της Ουάσιγκτον.
Oι δραστηριότητες του Τούρκου πρεσβευτή Χασάν Μουράτ Μερτσάν στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ και η συνεργασία του με το επιφανές μέλος του εβραϊκού λόμπι ραβίνου Marc Schneier, ο οποίος είναι πρόεδρος του ιδρύματος
«The Foundation for Ethnic Understanding» και πρώην αντιπρόεδρος του «World Jewish Congress», συνέβαλαν τα μάλα προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης. Επίσης κρίσιμο ρόλο στην αποκατάσταση έπαιξαν και οι μυστικές υπηρεσίες των δυο χωρών, ΜΙΤ και Μοσάντ, οι οποίες ουδέποτε σταμάτησαν να συνεργάζονται την δεκαετία των τεταμένων σχέσεων.

Η εμπορική συνεργασία έπαιξε επίσης θετικό ρόλο, καθώς παρά την διπλωματική και πολιτική διαμάχη της δεκαετίας 2010 μεταξύ των δυο κρατών, ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών τους συνεχώς αυξανόταν και το 2021 ξεπέρασε τα 10 δισεκατομμύρια δολάρια. Η αποκατάσταση των σχέσεων σημαίνει αύξηση της ροής δυτικών χρηματοοικονομικών κεφαλαίων για την Τουρκία, ελέω εβραϊκού τραπεζικού κατεστημένου, και ενδεχομένως αύξηση των τουρκικών εξαγωγών.

Η επιστροφή στην δυναμική των καλών σχέσεων του παρελθόντος προφανώς ευνοεί και τις δυο χώρες.
Το Ισραήλ ελπίζει να περιορίσει την Ιρανική επιρροή στην Μέση Ανατολή, προς τούτο η Τουρκία είναι απαραίτητη.
Η επερχόμενη αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας των ΗΠΑ με το Ιράν, η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Ιράκ και η εγκατάλειψη της πολιτικής τους «Αραβική Άνοιξη», αναγκάζει το Ισραήλ να παραμερίσει τις διαφορές του με την Τουρκία και να συμβιβαστεί σε ένα μίνιμουμ διπλωματικών αξιώσεων.

Η Τουρκία από την πλευρά της ελπίζει να μετατραπεί σε κόμβο εξαγωγής ενέργειας προς την Ευρώπη και αναζητεί τρόπους για να εφαρμόσει αυτή την στρατηγική της. Η απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ στον αγωγό EastMed, αποτέλεσμα και αυτό της συνεργασίας του τουρκικού και εβραϊκού λόμπι της Ουάσιγκτον, ενεργοποίησε εκ νέου τις φιλοδοξίες της Άγκυρας να εδραιωθεί ως ενεργειακός κόμβος της Δυτικής Ασίας.
Αυτός ο ενεργειακός προσανατολισμός είναι το κύριο κίνητρο που οδήγησε την Άγκυρα να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με το Τελ Αβίβ. Είναι βέβαιο ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν την διαμετακόμιση ισραηλινού αερίου από το υποθαλάσσιο κοίτασμα Λεβιάθαν στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, δεν πρέπει να μας εκπλήξει αν ενδιάμεσος σταθμός θα είναι η κατεχόμενη Βόρεια Κύπρος. Η Τουρκία με αυτή την ενεργειακή συνεργασία συγκεντρώνει δυτική στήριξη για «τουρκικές δραστηριότητες» στην Ανατολική Μεσόγειο, χωρίς να απεμπολεί την ενεργειακή συνεργασία της με την Ρωσία (αγωγοί TurkStream και BlueStream).

Η Τουρκία αποκαθιστώντας και αναβαθμίζοντας τις σχέσεις της με το Ισραήλ, θυμίζουμε ότι ήταν η πρώτη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ στις 28 Μαρτίου 1949, σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την ύπαρξη του κράτους αυτού στην Μέση Ανατολή ως απόρροια του βίαιου εποικισμού των παλαιστινιακών εδαφών από τους εβραίους που εισέβαλαν στην περιοχή, κάνει ακόμη ένα βήμα προς την κατεύθυνση της περιφερειακής ηγέτιδας δύναμης και σε ισχυρό περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.

Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι ενέργειες της Αθήνας, που γίνονται σε συνεργασία με την Ουάσιγκτον και υπό την επίβλεψη της, επιταχύνουν βλαπτικές εξελίξεις για τα ελληνικά συμφέροντα.

Η Τουρκία αντικειμενικά διευρύνει το περιφερειακό της αποτύπωμα, η μηρυκαστική φιλοδυτική πολιτική των Αθηνών ενισχυόμενη από την στρατιωτική και διπλωματική ανυποληψία όλων των κυβερνήσεων των τελευταίων τουλάχιστον είκοσι ετών ανοίγει τον δρόμο σε μια ιταμή υποχώρηση, που στην καλύτερη περίπτωση θα είναι η συνεκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Γ. Λιναρδής 

ΠΗΓΗ: istos.net.gr