“Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας” του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη

“Παγανιστικές Δοξασίες της Θεσσαλικής Επαρχίας” του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη

Αταλάντη Ευρυπίδου | nyctophilia.gr | 25 Νοεμβρίου 2017

Τις “Παγανιστικές Δοξασίες” τις ανακάλυψα, αρχικά, ως σελίδα στο facebook, όταν μοιράστηκε μια ανάρτησή τους ο storyteller μας στο “Mage: the Ascension” (κρατήστε το αυτό στο πίσω μέρος του μυαλού σας οι αρπιτζάδες, γιατί θα επανέλθω προς το τέλος – έτσι, για να κλείσουμε με σχήμα κύκλου). Αυτό συνέβη πριν ενάμιση-δύο χρόνια και, έκτοτε, παρακολουθούσα τακτικά τη σελίδα. Ως απόγονος Θεσσαλίας και η ίδια (η μητέρα μου κατάγεται από τον Μεσενικόλα Καρδίτσας κι έχω περάσει πολλούς μήνες της ζωής μου εκεί), ενθουσιάστηκα όταν έμαθα πως τα θεσσαλικά τρομοσφηνάκια θα εκδίδονταν σε βιβλίο. Όταν κυκλοφόρησε αρχικά η συλλογή, είχε χρειαστεί να πάω στο χωριό για κάποιο οικογενειακό ζήτημα και πραγματικά εύχομαι να το είχα στα χέρια μου τότε και να είχα καταφέρει να το διαβάσω καθισμένη στο μπαλκόνι, δίπλα στη φορτωμένη ροδακινιά και με θέα τον κάμπο. Ας είναι. Το διάβασα τώρα.

Πριν προχωρήσω αναλυτικότερα στο τι είναι το βιβλίο αυτό, όμως, θεωρώ σημαντικό να σας πω τι δεν είναι. Δεν είναι μια συλλογή θρύλων της Θεσσαλίας που συγκέντρωσε και ξεδιάλεξε κάποιος λαογράφος. Συζητώντας με τη μητέρα μου για τις “Παγανιστικές Δοξασίες” και λέγοντάς τη δυο λόγια για κάποιες από τις ιστορίες, μου ανέφερε πως η γιαγιά της ήξερε και αφηγούνταν πολλές αντίστοιχες δοξασίες. Επομένως, ίσως κάποιες από τις ιστορίες της συλλογής να έχουν εμπνευστεί από πραγματικούς θεσσαλικούς θρύλους, αλλά το έργο του Τσαπραΐλη είναι, κατά βάση, μυθοπλασία. Αν κάποιος αναζητά κάτι πιο τρου και λαογραφικό, θα πρότεινα τα “Ελληνικά Παραμύθια” του Γεώργιου Μέγα – σε δύο τόμους, από τις εκδόσεις Εστία. Επίσης, οι “Παγανιστικές Δοξασίες” δεν είναι συλλογή διηγημάτων. Μην ψάξετε, δηλαδή, να βρείτε χαρακτήρες, πλοκή, διακύβευμα ή κίνητρα. Μην ψάξετε καν να βρείτε κάθαρση. Το βιβλίο αυτό είναι μια συλλογή από ψευδολαογραφικά φλασάκια folk τρόμου. Όταν το τελειώσετε, θα σας έχουν μείνει εικόνες, αισθήσεις, γεύσεις και μυρωδιές, αλλά θα δυσκολεύεστε πολύ να θυμηθείτε συγκεκριμένες ιστορίες από κει μέσα.

Τα φλασάκια των “Παγανιστικών Ιστοριών”, λοιπόν, είναι χωρισμένα ανά περιοχές: Βλαχοχώρια, Καραγκουνοχώρια, Δρακοχώρια, Πόλεις του Κάμπου και Αργιθέα (που είναι και το μόνο κανονικό διήγημα της συλλογής). Η πρόζα είναι εξαιρετική, λυρική και ατόφια, με θεσσαλικό άρωμα και χρώμα. Όπως σας είπα ήδη, το βιβλίο δεν έχει χαρακτήρες ή πλοκή – ως εκ τούτου, η γραφή και το ύφος είναι οι πρωταγωνιστές του. Σε κάποιους θα θυμίσει Λάβκραφτ και, πράγματι, η επιρροή του και υπάρχει και αναγνωρίζεται με περισσότερες από μία αναφορές σε Παλαιούς. Ωστόσο, ακόμη κι αν δεν σας αρέσει ο Λάβκραφτ (πρώτον, τι δουλειά έχετε στη Nyctophilia και, δεύτερον, συμπάσχω, ανήκω κι εγώ στη  φυλή σας), δώστε μια ευκαιρία στις “Παγανιστικές Δοξασίες” και είναι πολύ πιθανό να σας εκπλήξουν. Και το θεωρώ μεγάλο κατόρθωμα του Τσαπραΐλη ότι μέρα-μεσημέρι στον Πειραιά, με έκανε να βλέπω τις πασχαλιάτικες νύχτες στο χωριό μου, όταν σηκώνεται αντάρα και δεν βλέπεις ούτε το σπίτι δίπλα.

Σε ποιους απευθύνεται αυτό το βιβλίο; Με δυο λέξεις: σε όλους. Αν είστε από τη Θεσσαλία, διαβάστε το γιατί δεν βλέπουμε συχνά αξιόλογα βιβλία που να διαδραματίζονται στην περιοχή μας. Αν δεν είστε από τη Θεσσαλία, διαβάστε το για να μαγευτείτε – θα σας φανεί πολύ πιο εξωτική από το Μαίην του Κινγκ και το Ίνσμουθ του Λάβκραφτ. Just sayin’. Αν είστε συγγραφείς τρόμου, διαβάστε το για να συνειδητοποιήσετε ότι μια χαρά μπορεί να γραφτεί τρόμος με φόντο τη Λάρ’σα. Αν δεν είστε συγγραφείς τρόμου, διαβάστε το για όλα τα άλλα πράγματα που ο Τσαπραΐλης χρησιμοποιεί αριστοτεχνικά: λεξιλόγιο, σύνταξη, στίξη. Αν είστε αρπιτζάδες (ειδικά αν παίζετε World of Darkness στην Ελλάδα) διαβάστε το γιατί είναι γεμάτο από x^n ιδέες για πλάσματα και χτίσιμο ατμόσφαιρας. Και, τέλος πάντων, γενικά διαβάστε το. Είναι μια προσεγμένη έκδοση, μια πρωτότυπη ιδέα και αξίζει για χίλιους δυο λόγους. Και το θεωρώ εξαιρετικό επίτευγμα ότι ένα τέτοιο βιβλίο πουλάει και ακούγεται και πάει καλά.

ΠΗΓΗ: nyctophilia.gr