Η μάθηση βελτιστοποιείται όταν αποτυγχάνουμε στο 15% των περιπτώσεων

Egno Editorial | 8 Νοεμβρίου 2019

Για να μάθουμε νέα πράγματα, πρέπει μερικές φορές να αποτυγχάνουμε. Όμως ποιο είναι το σωστό ποσοστό αποτυχίας; Νέα έρευνα υπό την ηγεσία του Πανεπιστημίου της Αριζόνα προτείνει μια μαθηματική απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Δάσκαλοι και εκπαιδευτικοί ερευνητές έχουν από καιρό αναγνωρίσει ότι υπάρχει κάτι σαν «ευαίσθητο σημείο» όταν μαθαίνουμε. Δηλαδή, μαθαίνουμε καλύτερα όταν προκληθούμε να κατανοήσουμε κάτι ακριβώς έξω από τα όρια της υπάρχουσας γνώσης μας. Όταν η πρόκληση είναι πολύ απλή, δεν μαθαίνουμε τίποτε καινούριο. Αντίθετα, δεν βελτιώνουμε τη γνώση μας όταν η πρόκληση είναι τόσο δύσκολη ώστε να αποτυγχάνουμε τελείως ή να τα παρατάμε.

Λοιπόν που βρίσκεται το ευαίσθητο σημείο; Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο Nature Communications, βρίσκεται όταν η αποτυχία προκύπτει στο 15% των περιπτώσεων. Θέτοντάς το με άλλο τρόπο, βρίσκεται όταν η σωστή απάντηση δίνεται στο 85% των περιπτώσεων.

«Τις ιδέες αυτές, που υπήρχαν εκεί έξω στο εκπαιδευτικό πεδίο – ότι υπάρχει αυτή η “ζώνη επικείμενης δυσκολίας” (zone of proximal difficulty)*, στην οποία θα έπρεπε να μεγιστοποιείται η μάθησή σας – τις έχουμε θέσει σε μαθηματική βάση», είπε ο επίκουρος καθηγητής ψυχολογίας και γνωστικής επιστήμης του Πανεπιστημίου, Robert Wilson, επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης που τιτλοφορείται: «Ο κανόνας του 85% για την βέλτιστη μάθηση».

Ο Wilson και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο Brown, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, το Los Angeles και το Princeton βρήκαν τον αποκαλούμενο «Κανόνα του 85%» μετά την διενέργεια σειράς πειραμάτων μηχανικής μάθησης στο πλαίσιο των οποίων δίδαξαν σε υπολογιστές απλές δράσεις, όπως κατηγοριοποίηση διάφορων μοτίβων σε μια από δυο κατηγορίες ή την κατηγοριοποίηση φωτογραφιών χειρόγραφων ψηφίων όπως περιττοί έναντι άρτιων αριθμών ή μικροί (χαμηλοί) έναντι μεγάλων (υψηλών) αριθμών. Οι υπολογιστές μάθαιναν ταχύτερα σε καταστάσεις στις οποίες η δυσκολία ήταν τέτοια ώστε ανταποκρίνονταν με ακρίβεια 85%.

«Αν έχετε ένα ποσοστό λάθους 15% ή ακρίβεια 85%, πάντα μεγιστοποιείται το ποσοστό της μάθησής σου σε αυτές τις δυο επιλογών δράσεις», είπε ο Wilson. Όταν οι ερευνητές ανέτρεξαν σε προηγούμενες μελέτες μάθησης με ζώα, βρήκαν ότι ο κανόνας του 85% ήταν επίσης αληθής σε αυτές τις περιπτώσεις, ανέφερε ο Wilson. Όταν σκεφτόμαστε πώς μαθαίνουν οι άνθρωποι, ο κανόνας του 85% θα πρέπει κυρίως να εφαρμόζεται για την αντιληπτική μάθηση, στην οποία σταδιακά μαθαίνουμε μέσω εμπειρίας και παραδειγμάτων , είπε ο Wilson. Φανταστείτε, για παράδειγμα, έναν ραδιολόγο που μαθαίνει να λέει τη διαφορά μεταξύ εικόνων όγκων και μη-όγκων.

Σύμφωνα με τη συλλογιστική των ερευνητών, θα μπορούσαν να δοθούν εύκολα, δύσκολα και ενδιάμεσα παραδείγματα. Αν είναι εύκολα θα πιάνει κάποιος το 100% σωστά στις περιπτώσεις συνέχεια και δεν θα μένει τίποτα να μάθει, αν τα παραδείγματα είναι δύσκολα, θα έχει 50% σωστές και ακόμη τίποτα νέο δεν μαθαίνει. Αν όμως το ερευνητικό παράδειγμα είναι ενδιάμεσης δυσκολίας, μπορεί να βρεθεί αυτό το «ευαίσθητο σημείο», όπου θα αποκτιέται η περισσότερη δυνατή πληροφορία από κάθε ιδιαίτερο παράδειγμα. Καθώς ο Wilson και οι συνεργάτες του έψαχναν μόνο σε απλές δράσεις στις οποίες υπήρχε μια καθαρά σωστή και λάθος απάντηση, ο Wilson δεν θα πήγαινε πιο πέρα από το να λέει ότι οι σπουδαστές θα έπρεπε να στοχεύουν για έναν μέσο όρο Β στο σχολείο. Ωστόσο, ο ίδιος θεωρεί ότι μπορεί να υπάρχουν ορισμένα διδάγματα για την εκπαίδευση που αξίζουν περαιτέρω διερεύνηση.

Όπως σημειώνει ο Wilson, αν κάποιος ακολουθεί πολύ εύκολα μαθήματα και αριστεύει όλη την ώρα, τότε πιθανώς δεν κερδίζει τόσα πολλά από τα μαθήματα όσο κάποιος που παλεύει αλλά καταφέρνοντας να τα παρακολουθήσει. «Η ελπίδα είναι ότι μπορούμε να επεκτείνουμε την εργασία αυτή και να αρχίσουμε να μιλάμε σχετικά με πιο πολύπλοκες μορφές μάθησης», σημειώνει.

Πηγή: University of Arizona

Περισσότερα στη δημοσίευση: The Eighty Five Percent Rule for optimal learning. Nature Communications.

*Σημείωση egno.gr: Ο όρος αποδίδεται κατ’ αναλογία με τη «ζώνη επικείμενης ανάπτυξης» (zone of proximal development ή ZPD) του Lev Vygotsky, που χρησιμοποιείται στο PhyLIA (Physics Learning by Inquiry Activities) για την υποστήριξη της μετάβασης σε επόμενο επίπεδο γνωστικής οργάνωσης με τη χρήση του γνωστικού αντικειμένου της φυσικής.