Οι γερόντισσες των παραμυθιών: Μάγισσες, σοφές, βοηθοί ή γλυκές γιαγιάδες;

Ραλού Σκουλούδη | 29 Ιουνίου 2018

«[...]Η σοφή γερόντισσα γνωρίζει πως έχει ένα φτερό

ίσαμ’ έξι μέτρα μακρύ κρυμμένο κάτω από το πανωφόρι της

κι ένα ολάκερο δάσος μες στη βαθιά της τσέπη.

Φυσικά, κάτω από το κρεβάτι της μπορεί να βρεθούν

αστραφτερές χρυσές παντούφλες, από αυτές που σε πάνε εφτά λεύγες μακρυά.

Και μέσα από τα γυαλιά της σχεδόν όλα όσα μπορεί να δει κανείς θα τα δει.

Το μικρό χαλί μπροστά στο τζάκι της μπορεί στ’ αλήθεια να είναι ιπτάμενο.

Το σάλι της, όταν το ξεδιπλώνει, μπορεί

είτε να ξεσηκώσει τα σκυλιά της κόλασης,

είτε να ζωντανέψει την πιο αστροφώτιστη από τις αστροφώτιστες βραδιές.

 Η σοφή γερόντισσα κακαρίζει αρμενίζοντας στα ουράνια πάνω στο όστρακό της [...]

κι έτσι έχει το “μαγικό μάτι” που βλέπει πίσω και πέρα από το παρόν.

Πιθανότατα ζει κοντά σε ένα ποτάμι αγαπημένο της

ή απλά είναι η ίδια το ποτάμι...»

Clarissa Pinkola Estes

Πόσα παραμύθια γνωρίζετε; Σε πόσα από αυτά εμφανίζονται γριές; Γριές καπάτσες, πανούργες, αεικίνητες, γερόντισσες σοφές και μυήτριες, άλλες φορές στριμμένες, κακές και εκδικητικές ή μάγισσες έξυπνες και διαβολικές, πολλές φορές επίσης αινιγματικές και μυστήριες, βοηθοί ή τέλος  καλόκαρδες γιαγιούλες θύματα (ή μήπως όχι); Λοιπόν; Είναι σχεδόν παντού! Έτσι;

Σε αυτό το χρονοταξίδι μας θα πάμε να γνωρίσουμε κάποιες από αυτές, μήπως καταλάβουμε τι θέλουν να μας πουν, γιατί εμφανίζονται σχεδόν σε κάθε παραμύθι, γιατί αλλάζουν μορφές. Το σίγουρο είναι πως καταφέρνουν τελικά να ξεγελούν τον θάνατο και να ζουν εκατοντάδες και χιλιάδες χρόνια μέσα στις ιστορίες, όχι ως γυναίκες κουρασμένες από τη ζωή, αλλά σαν μαχήτριες, πολλές δε φορές ως αίτια έναρξης της δράσης του παραμυθιού. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Αγνή Στρουμπούλη σε ένα από τα βιβλία της «[...]Φαίνεται πως τα δύο οριακά σημεία, η λαχτάρα για ζωή, που γίνεται πάντα αφετηρία, και η εγγύτητα με τον θάνατο, που εξυπονοεί η προχωρημένη ηλικία και φαίνεται ως τέρμα, συμπυκνώνουν το μυστήριο και το απροσδόκητο στην ύπαρξη της γραίας. Οι γριές των παραμυθιών δεν είναι καθόλου παρατημένες, δεν έχουν ίχνος βιολογικής κάμψης, χορεύουν, ποθούν, εκδικούνται, μηχανορραφούν και πού και πού δίνουν και καμιά καλή συμβουλή. Σε κάθε περίπτωση, “γελοιοποιούν” την όποια ηθικολογία[...]».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ