Η Δημοκρατία των αρχαίων Αθηνών, ο Πλάτων και η σύγχρονη “δημοκρατία”

Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου 2019         www.xrisiavgi.com

Η “δημοκρατία” του καιρού μας δεν έχει καμία σχέση με την Αρχαία Δημοκρατία των Αθηνών και αυτό αποδεικνύεται από τους αγορασμένους πολιτικούς και τους “νταβατζήδες” της ενημέρωσης, που κατευθύνουν την δημόσια ζωή. Είναι προφανές ότι η σύγχρονη κοινοβουλευτική “δημοκρατία”, είναι ένα πολίτευμα, το οποίο με τους πολιτικούς όρους της αρχαιότητος, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλουτοκρατία. Ο Πλάτων όμως, ακόμη και απέναντι στο πολίτευμα των Αρχαίων Αθηνών ήταν κριτικός και είχε σοβαρές ιδεολογικές αντιρρήσεις. 

Ο Πλάτων υπήρξε ένας χωρίς αμφιβολία αντιδημοκράτης. «Η ισότης είναι δικαία, αλλά μόνο μεταξύ ίσων» γράφει στα πολιτικά ο Αριστοτέλης ο πλέον επιφανής μαθητής του Πλάτωνος. Του Πλάτωνος, του οποίου ολόκληρη η πολιτική σκέψη όπως διατυπώθηκε στην «Πολιτεία», αλλά και στους «Νόμους» κυριαρχείται από την αντίληψη ότι η κατάχρηση της ελευθερίας είναι η καταστροφή της πολιτείας. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που γράφει ο Γουίλ Ντυράντ στην Παγκόσμιο Ιστορία του Πολιτισμού: “Ο Πλάτων σχεδόν ολοκληρωτικά μέσα από το έργο του προκατέλαβε την οργάνωση του συγχρόνου φασιστικού κράτους”.

Η δημοκρατία για τον Πλάτωνα αποτελεί το απόλυτο κακό μιας πολιτείας. Όλα αυτά φαίνονται πολύ έντονα και καθορίζονται με σαφήνεια στο βιβλίο Η’ της Πολιτείας, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «Η γαρ άγαν ελευθερία έοικεν ουκ εις άλλο τι ή εις άγαν δουλείαν μεταβάλλειν και ιδιώτη και πόλει. Εικός, γαρ. Εικότως τοίνυν, είπον, ουκ εξ άλλης πολιτείας τυραννίς καθίσταται ή εκ δημοκρατίας, εξ οίμαι της ακροτάτης ελευθερίας δουλεία πλείστη τε και αγριωτάτη».

«Γιατί η χωρίς μέτρο ελευθερία δεν οδηγεί καθώς φαίνεται σε καμμιά άλλη μεταβολή παρά στην χωρίς μέτρο δουλεία και για τον πολίτη και για την πόλη. Διότι αυτό είναι φυσικό. Φυσικό είναι λοιπόν, είπα, και η τυραννία να μη δημιουργείται από κάποιο άλλο πολίτευμα, παρά από την δημοκρατία, όπου από την ακραία ελευθερία πιστεύω έχει την προέλευσή της και η μεγίστη και ακόμα αγριότατη δουλεία».