Βιβλιοκριτική: “Η Σκιά του Κθούλου” του Γιώργου Μπαλάνου

Γράφει ο Παναγιώτης Κάρδαρης

 

Χρόνου Κατάδυση

“To Xάος γεννά την ύπαρξη. Και η ύπαρξη κρύβει μια ανείπωτη και ακαταμάχητη γοητεία! Μια γοητεία που δύσκολα μπαίνει σε λόγια”. 

Έτσι ξεκινά ο Γιώργος Μπαλάνος το πρώτο κεφάλαιο ενός βιβλίου σταθμού της Μυθολογίας Κθούλου στο στερέωμα της ελληνικής έρευνας. Ήδη από το ξεκίνημα του κεφαλαίου, ο αναχωρήσας για την αιωνιότητα ερευνητής και συγγραφέας Γιώργος Μπαλάνος, περιγράφει σε λίγες γραμμές την κατάδυση του συλλογικού ασυνειδήτου στο μη χρονικά και τοπικά περιορισμένο όνειρο της ανθρωπότητας.

Αν κάποιος ρωτήσει αν είναι ένα βιβλίο εύπεπτο που περιγράφει ένα είδος φτηνού τρόμου, η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι. Κι ο λόγος είναι ότι ο συγγραφέας καταφέρνει δύο πολύ σημαντικά πράγματα, δύο στοιχεία που κατατάσσουν το έργο του στο βάθος των ριζών της έρευνας του Λαβκραφτικού Μύθου.

Το ένα είναι πως καταφέρνει με πολλή διεισδυτικότητα, και όσο σαφέστερα θα μπορούσε κανείς, να περιγράψει ένα ταξίδι στον ονειροχρόνο. Και φυσικά αυτά που ο Λάβκραφτ ονόμασε Μεγάλους Παλαιούς και Νεκρονομικόν, με τον αντίστοιχο θρύλο του «Μυθικού Βιβλίου».  

Και το δεύτερο είναι το εξής:

Με τη χρήση της συγκριτικής μυθολογίας, πετυχαίνει  να μας ταξιδέψει σε πολιτισμούς πανάρχαιους, τους οποίους κάλυψε η σκόνη του χρόνου. Πολιτισμούς που φαινομενικά έχουν πεθάνει, όμως έχουν ανεξίτηλα χαράξει τον χάρτη των συμβόλων που έχουν χαραχτεί στην παγκόσμια ψυχή.

Το Ασημένιο Κλειδί της Σκιάς

Έτσι, με την πρωτοπόρο και πολυτάλαντη πένα του Γιώργου Μπαλάνου πολιτισμοί ξεχασμένοι από τα θνητά γένη ξαναέρχονται στο φως και ξεδιπλώνονται μαγικά μέσα από τις σελίδες της Σκιάς του Κθούλου. Παράξενοι θεοί και αλλόκοτοι δαίμονες, “άγγελοι” και άγνωστες οντότητες ανεβαίνουν στο παλκοσένικο της εξεταστικής ματιάς του ερευνητή, μπροστά στα μάτια του  ίδιου του αναγνώστη. Η«Σκιά», από μόνη της ως σύμβολο, εμπεριέχει κάτι το δαιδαλώδες, κάτι το μυστηριώδες.

Η «Σκιά» είναι ένας κόσμος εικασίας, ταξιδιού, αλλόκοσμου τρόμου που οδηγεί κάπου. Πού; Ο Λαβκραφτ το ήξερε; Έδωσε τον δρόμο, το κλειδί, ένα κλειδί που ο Μπαλάνος αποκρυπτογραφεί. Αυτή είναι η διαφορά του με πολλές άλλες έρευνες. Αποκρυπτογραφεί, δεν αποδομεί. Αποδομεί μόνο για να δώσει τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένο το ασημένιο κλειδί των κόσμων του Λαβκραφτ. Στην ουσία, το διδάσκει σε μέρη, με το δικό του μοναδικό, δηκτικό τρόπο.

Άλλωστε, όλες αυτές οι απόκρυφες γλώσσες, τα μαγικά κλειδιά που είναι πύλες προς την απεραντοσύνη του αγνώστου, αποκαλύπτονται για να μας ξαναθυμίσουν τη γοητεία του κόσμου μέσα στον οποίο ζούμε και κινούμαστε. Και αυτή είναι και η επιτυχία του βιβλίου, το ό,τι κάνει αυτόν που το διαβάζει ν’ ακολουθήσει τη σκιά της χίμαιρας που ακούει στο όνομα Κθούλου και να δει πέρα από αυτή και μέσα σ’ αυτήν.  Η γλώσσα του δεν είναι επιτηδευμένη ανοίκεια παραπέμποντας στην ξύλινη επεξήγησης κάποιας ακαδημαϊκού τύπου έρευνας, χωρίς όμως αυτό να στερεί τη σοβαρότητα των ισχυρισμών και των συμπερασμάτων του Μπαλάνου.

Επιλογικά

Η γοητεία που ασκεί η “Η Σκιά Του Κθούλου” είναι η γοητεία του Ονείρου! Άλλωστε, όπως διαβάζουμε στις τελευταίες σελίδες του βιβλίου “το ασημένιο κλειδί κρύβεται πάντα σε αυτό που αποκαλούμε όνειρο και που δεν είναι παρά μία εκούσια ή ακούσια σύνδεση με το Κοσμικό Δίκτυο” της πληροφορίας. Έχετε αναρωτηθεί αν αυτή η χίμαιρα, που λέγεται Κθούλου, και τα πλοκάμια της είναι ένα πρόγραμμα του κόσμου της πληροφορίας; Ένα… παλαιό, αρχαίο πρόγραμμα κρυμμένο στη μητρική κάρτα του παγκόσμιου υπολογιστή που λέγεται κόσμος;

 

«Άραγε πόσες άλλες παράξενες ράτσες μπορεί να προηγήθηκαν του ανθρώπου σε τούτο τον πλανήτη; Ναι. . . Μπορεί η Γη να μη μας ανήκε πάντοτε, μπορεί να μην ήταν ανέκαθεν δική μας. Και ίσως κάποτε να πάψει να είναι ξανά! Σε τούτη την ιστορία υπάρχει και τρόμος: τρόμος αληθινός και ατόφιος, τρόμος που είναι δύσκολο να περιγραφεί. Αλλά υπάρχει και ομορφιά που ίσως είναι ακόμη πιο δύσκολο να περιγραφεί! Ναι, τούτη η ιστορία είναι ένα χαλί όπου μουντά νήματα τρόμου συνυφαίνονται με λαμπερά νήματα ομορφιάς! Άραγε τι από τα δυο είναι πιο σαγηνευτικό; Και μπορεί τάχα να υπάρξει το ένα χωρίς το άλλο ή είναι τα δυο τους αναπόσπαστα δεμένα;» Μια έρευνα σε μια από τις πλέον σκοτεινές παραδόσεις του κόσμου μας, και σε άλλους πέρα από αυτόν. (ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)

ISBN	9789607971012
Εκδότης	LOCUS-7
Χρονολογία Έκδοσης	Μάρτιος 1998
Αριθμός σελίδων	376

ΠΗΓΗ: nyctophilia.gr