Τζουζέπε Ουνγκαρέτι – Δύο ποιήματα σε μετάφραση Οδυσσέα Ελύτη

12 Ιουνίου 2018 | Βιβλιοστάτης 

 

Ο Giuseppe Ungaretti είναι από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες της ιταλικής ποίησης του εικοστού αιώνα, γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1888 και πέθανε στο Μιλάνο το 1970. Η ποίησή του διακρίνεται για τη νοσταλγική διάθεση και τη μεταφυσική αγωνία της και χαρακτηρίζεται από τη λιτότητα των εκφραστικών της μέσων.

Ο Οδυσσέας Ελύτης γνώρισε τον Ιταλό ποιητή Τζουζέπε Ουγκαρέτι από τον Γιώργο Σαραντάρη ο οποίος ήταν αναθρεμμένος με ιταλική παιδεία. Ο Σαραντάρης ήταν μυημένος στον υπαρξισμό και στον ιταλικό ερμητισμό. Ο Ελύτης λέει για τη γνωριμία του με τον Ουγκαρέτι μέσα από τον Σαραντάρη: «Διαβάζαμε μαζί Γάλλους και Ιταλούς ποιητές, ιδιαίτερα τον Ungaretti, που το περίφημο ποίημα του «Memoria d’ Ofelia d’Alba», θυμάμαι το είχα μάθει απ’ έξω στο πρωτότυπο». Η κρυφή αγάπη του Ελύτη για τον Ουγκαρέτι γίνεται φανερή και με τα ποιήματα που μετέφρασε σε συνεργασία με τον Ιταλό και δημοσίευσε στη Δεύτερη Γραφή, 1976.

Το θαμμένο λιμάνι

Φτάνει μόλις εκεί
μια στιγμούλα ν’ αγγίξει
ο ποιητής
Ύστερα μες στο φως ξαναγυρνάει
με τα τραγούδια του
που τα σκορπάει

Από μια τέτοια ποίηση δεν
μου απομένει πάρεξ
ένα κάτι ελάχιστο
θησαυρού κρυφού ανεξάντλητου.

Μνήμη της Οφηλίας της αυγής

Από σας, πριν απ’ την ώρα τους ρεμβαστικά,
μεμιάς το μάταιο φως
ως τη στερνή σταγόνα του εστραγγίστη
μάτια ωραία, στα σφαλιστά τους βλέφαρα χορτάτα.

Εντός σας αθάνατα
πια και χωρίς κανένα βάρος
τα πράγματα που εζούσατε μ’ άωρους δισταγμούς
καίγοντας μες στην αλλαγή τους
μια γαλήνη προσμένουν
και σε λίγο, στα βάθη της σιωπής της δικής σας
ν’ αρμοστούν οριστικά θα πάνε,
ασωτεμένα πράγματα:

Καθάρια αναθυμήματα
ονόματα, αιώνια εμβλήματα…

Μετάφραση: Οδυσσέας Ελύτης