Χριστιανισμός και Πολιτική

 του Αθανάσιου Κωνσταντίνου

Ο Χριστιανισμός ως αφετηρία της σύγχρονης δυτικής πολιτικής σκέψης

Ο Χριστιανισμός κυριάρχησε στη δυτική πνευματική ζωή επί πολύ περισσότερα από χίλια χρόνια μετά τη γέννηση του Χριστού. Αν και στην εποχή μας αυτή η θρησκεία γενικά απέχει από την άμεση παρέμβαση στην πολιτική, εντούτοις, η χριστιανική ηθική διατηρεί την επιρροή της με πολλούς έμμεσους, αλλά συνάμα σημαντικούς τρόπους.

Για παράδειγμα, η χριστιανική ευαισθησία για τους φτωχούς παρέχει ένα καλό μέτρο ηθικής βάσης για τις πολιτικές που αναδιανέμουν τους πόρους στον Τρίτο Κόσμο. Οι χριστιανοί πνευματικοί ηγέτες, όπως ο σημερινός Πάπας, (266ος Πάπας της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας) έχουν παίξει ενεργό ρόλο στη νομιμοποίηση της μαζικής μετανάστευσης από τον Τρίτο Κόσμο. Ο Αργεντινός Πάπας Φραγκίσκος - Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο, προκάλεσε έκπληξη και ήπια αποδοκιμασία όταν έπλυνε και φίλησε δημόσια τα πόδια 12 μεταναστών κατά τη διάρκεια των εορτασμών της Μεγάλης Πέμπτης το 2016, εν μέσω της «προσφυγικής κρίσης» την οποία εξαπέλυσε η διαβόητη Γερμανίδα πρώην Καγκελάριος Μέρκελ.

Στα νιάτα της, η μπολσεβίκα προπαγανδίστρια Αγκέλα Μέρκελ επηρεάστηκε βαθιά από τον πατέρα της, έναν προτεστάντη πάστορα, επίσης γνωστό για τις μαρξιστικές του συμπάθειες. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος έχει δηλώσει τη δέσμευσή του στις υπερφιλελεύθερες πολιτικές μετανάστευσης, είναι από κατά τον δικό του αυτοχαρακτηρισμό ένας «αφοσιωμένος Καθολικός».

O Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, μιλώντας στη Διεθνή Διάσκεψη Concordia Europe Summit in Athens, to 2017, με θέμα τη μετανάστευση και την προσφυγική κρίση ως πρόκληση για την ταυτότητα της Ευρώπης, είπε μεταξύ άλλων τα εξής … φιλάνθρωπα : «…Σύμμαχος των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι οι χριστιανικές εκκλησίες, οι οποίες παρά τις αρχικές ενστάσεις και αντιπαραθέσεις, αναδεικνύονται σήμερα συναγωνιστές των δικαιωμάτων του ανθρώπου για την προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, έστω και αν τη θεμελιώνουν σε διαφορετική βάση…. Η μετανάστευση και η προσφυγική κρίση αποτελούν ένα από τα μεγαλύτερα σύγχρονα προβλήματα για ολόκληρη την ανθρωπότητα, καθώς ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών ξεπερνά τα 65 εκατομμύρια, σύμφωνα δε με τη διδασκαλία της Εκκλησίας, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες πρέπει να αντιμετωπίζονται με βάση την κεντρική αρχή της πίστεώς μας, ότι ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ᾽ εικόνα και καθ᾽ ομοίωσιν Θεού, και την εντολή της αγάπης προς τον πλησίον…..»

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναφέρθηκε επίσης στην επίσκεψή του στη Λέσβο μαζί με τον Πάπα Φραγκίσκο και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο, «…προκειμένου να εκφράσουν τη συμπαράστασή τους στους πρόσφυγες, να αναδείξουν τα προβλήματα και τη δραματική κατάσταση των ανθρώπων αυτών, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες… Μπροστά στα μεγάλα σύγχρονα προβλήματα, απαιτείται κοινή μαρτυρία των θρησκειών (!), την οποία προάγει ο διαθρησκειακὸς διάλογος. Η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση είναι ευκαιρία και πεδίο σύμπραξης και κοινών πρωτοβουλιών για τις θρησκείες, τις κυβερνήσεις, τα ανθρωπιστικά κινήματα, τις μη κυβερνητικές οργανώσεις στην Ευρώπη και σε παγκόσμιο επίπεδο» (sic).

Θα ξεκινήσουμε την κριτική μας εξέταση εμβαθύνοντας στις χριστιανικές ιδέες που διαμόρφωσαν βαθιά τη σύγχρονη πολιτική σκέψη. Στη συνέχεια, η αφήγηση θα εξετάσει πώς αλληλεπίδρασαν ο Χριστιανισμός, ο Μαρξισμός και η φιλελεύθερη δημοκρατία σε ένα ιστορικό πλαίσιο. Θα εξεταστεί η πρόοδος και η οπισθοδρόμηση των φιλελεύθερων δημοκρατικών ιδεών καθώς αυτές εξελίχθηκαν κατά τη διάρκεια αρκετών αιώνων. Τέλος, θα σκιαγραφήσουμε μιαν εναλλακτική κοσμοθεώρηση που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως στέρεα βάση για μια πιο ορθολογική και φυσική σχέση μεταξύ του ατόμου, της πατρίδας ή του λαού του.

Η χριστιανική πίστη δεν είναι σύμφωνη με την ανθρώπινη φύση

Σε όλη τη μακρόχρονη ιστορία του, ο Χριστιανισμός εργάστηκε δυναμικά για να αναδιαμορφώσει την κατ΄ ουσίαν εγωιστική φύση του μεμονωμένου ανθρώπου. Ομολογουμένως, η επιθυμία να ελέγχεται η αυτοπροώθηση είναι αυτή καθαυτή ευγενής, δεδομένου ότι ο ανεμπόδιστος εγωισμός προφανώς θα ματαίωνε κάθε κοινή δραστηριότητα.
Αλλά το κοινωνικά συναινετικό σκεπτικό το οποίο επινόησε η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία για την «κοινωνικά υπεύθυνη συμπεριφορά» ήταν ελαττωματικό και τελικά έβλαψε τη μετέπειτα ανάπτυξη των ευρωπαϊκών και γενικότερα δυτικών πολιτικών ιδεών.

Αντιμέτωποι με τη συνειδητοποίηση ότι η αναμόρφωση της ανθρώπινης φύσης ήταν εξαιρετικά δύσκολη, οι Χριστιανοί απολογητές συγγραφείς αποφάσισαν να παρακάμψουν την πραγματικότητα, επινοώντας μιαν ατελείωτη μεταθανάτια ζωή που θα επισκίαζε τη σημασία της παροδικής επίγειας ύπαρξης για τον άνθρωπο. Αυτό ήταν χρήσιμο στο ότι μια επινοημένη ύπαρξη, μια κατ΄ουσία «κατασκευασμένη» ύπαρξη. μπορούσε να χειραγωγηθεί επιδέξια από τους συγγραφείς αυτούς, ενώ η ψυχρή και σκληρή πραγματικότητα αντιστεκόταν πεισματικά στην «θεοσεβούμενη» κληρική τους επιρροή.

Αδρά ο Χριστιανισμός διακήρυξε τα εξής: (α) το σώμα δεν είναι τόσο πολύτιμο όσο η ψυχή, (β) οι ανταμοιβές και οι τιμωρίες της φυσικής ύπαρξης είναι ασήμαντες σε σύγκριση με τις ευχάριστες (ή τρομακτικές) συνθήκες που περιμένουν τον άνθρωπο στην αιώνια ζωή του παραδείσου ή της κόλασης, και (γ) δεν αξίζει να αγωνίζεται κανείς σοβαρά και ειλικρινά για κοσμικούς στόχους ή κύρος. Μια παθητική ή μοιρολατρική στάση θα ήταν προτιμότερη.

Το πρακτικό αποτέλεσμα της διδασκαλίας της Εκκλησίας για την αιώνια ζωή ήταν η άμβλυνση της ορμής αυτοεπιβεβαίωσης των αφελών, επιβραδύνοντας έτσι την πρόοδό τους σε αυτόν τον … μάταιο φυσικό κόσμο. Ταυτόχρονα, οι κυνικοί υπολογιστές συνάνθρωποι τους μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την παθητικότητα των μωρόπιστων γειτόνων τους και έτσι άμεσα να καταλάβουν πιο εύκολα την εξουσία στο εκάστοτε «εδώ και τώρα».

Αυτή η υπερφυσική σκοπιμότητα εξυπηρέτησε καλά την Εκκλησία κατά τους αιώνες όταν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ήσαν αγρότες και είχαν ελάχιστες ευκαιρίες εκπαίδευσης. Εντούτοις, διέγειρε τα κατώτερα ένστικτα του ανθρώπου - την τάση προς την νωθρότητα, την παθητικότητα, την συγκαλυμμένη αισθησιακή απόλαυση, τον φθόνο κατά του ανώτερου και τη δειλία απέναντι στην επιθετικότητα.

Η ακατάπαυστη διάδοση του «ουράνιου ιδεώδους» ενθάρρυνε τη λαχτάρα για μια ουτοπική ύπαρξη, μια παύση της ανθρώπινης εργασίας και της διαμάχης, μια κατάσταση μόνιμης, καθολικής γενικευμένης αγάπης. Φυσικά η υπόσχεση του παραδείσου ήταν ελκυστική σε εκατομμύρια ανθρώπων που βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις σκληρές προκλήσεις της ζωής στον Μεσαίωνα. Είναι άλλο πράγμα να ονειρεύεσαι την παραδεισένια ευδαιμονία ως παράκαμψη διαφυγής από την απάνθρωπη πραγματικότητα και ολότελα άλλο θέμα όταν ένας κυρίαρχος θεσμός όπως η Καθολική Εκκλησία καλλιέργησε συστηματικά αβάσιμες επιθυμίες για μια ουτοπία.

Ωστόσο με την πάροδο του χρόνου και με την εξάπλωση του μαζικού αλφαβητισμού, οι χριστιανοί θεολόγοι άρχισαν να απομακρύνονται ήπια και κλιμακωτά από τις υπερφυσικές πτυχές και τις μεταφορικές αφηγήσεις της πίστης τους και να καλλιεργούν τις βασικές αρχές που περιέχονται στο κήρυγμα του Χριστού : Αγάπη για όλη την ανθρωπότητα και παγκόσμια ειρήνη ! Καθώς η εκκοσμίκευση προχωρούσε, οι μορφωμένοι άνθρωποι απομακρύνθηκαν σταδιακά από τα «μαγικά» στοιχεία του Χριστιανισμού. Όμως οι βασικές αρχές της Καθολικής Εκκλησίας ρίζωσαν στη Δύση όπως αντίστοιχα και εκείνες της Ορθοδοξίας στην Ανατολή, διαποτίζοντας την Ευρώπη με τις χριστιανικές διδασκαλίες.

Η ιδέα ότι ο άνθρωπος πρέπει να πασχίζει για να δοθεί ένα τέλος στον περί υπάρξεως αγώνα, για να επιτευχθεί ένα ιστορικό τέρμα ειρήνης, συναδέλφωσης και αφθονίας, ενσωματώθηκε στη συνείδηση των Ευρωπαίων. Οι άνθρωποι που καταπονήθηκαν από τις καθημερινές προσπάθειες, τη διχόνοια και τις ατυχίες, πολύ εύλογα ήθελαν να πιστεύουν ότι το τελικό αποτέλεσμα όλων των προσπαθειών τους θα μπορούσε να είναι μια χαλαρή κατάσταση ατάραχης γαλήνης, πληρότητας, κορεσμού και ελευθερίας.

Βασιζόμενος στη χριστιανική θεολογία, ο Γερμανός φιλόσοφος των αρχών του 19ου αιώνα Γκέοργκ Φρήντριχ Χέγκελ, παρέθεσε την αντίληψή του για την ανθρώπινη ιστορία ως μια διαδικασία που αναπόφευκτα τείνει προς ένα τελικό αποτέλεσμα, στο οποίο η ανθρωπότητα θα συνειδητοποιήσει πλήρως το ιδανικό της ελευθερίας. Ο Χέγκελ είχε πολύ ισχυρή επιρροή στον Μαρξ, ο οποίος με τη σειρά του διατύπωσε θεωρίες για μιαν «αναπόφευκτη» εξέλιξη της ιστορίας που οδηγεί σε ένα ουτοπικό συμπέρασμα. Ο Μαρξ άδραξε τη γενική λαχτάρα για ένα τέλος στον ζωώδη υπαρξιακό αγώνα και έφτιαξε ένα πρόγραμμα που ταίριαξε ιδανικά στα εκατομμύρια ανθρώπων που ένιωθαν καταπιεσμένοι, δυσαρεστημένοι ή απλώς λαχταρούσαν μιαν ευκολότερη ζωή.

Ο επίσης Γερμανός φιλόσοφος Όσβαλντ Σπένγκλερ αποκάλεσε τη χριστιανική θεολογία «γιαγιά του μπολσεβικισμού», επειδή αντιλήφθηκε ότι τα παγκόσμια χριστιανικά ιδεώδη αποτελούσαν σημαντικό μέρος των ιδεολογικών αποσκευών του μαρξισμού. Οι μαρξιστές δανείστηκαν από τους Χριστιανούς την αντίληψή τους για τον «ουράνιο παράδεισο», μετατρέποντάς την στον «επίγειο κομμουνιστικό παράδεισο», στο τέλος της ταξικής πάλης, δηλαδή στην απάτριδα κομμουνιστική κοινωνία της υλικής ευημερίας, της ειρήνης, της ισότητας και του μοιράσματος του πλούτου.

Δεν είναι καθόλου υπερβολικό να διαπιστώνει κανείς σήμερα απόηχους του ουράνιου παραδείσου, όταν οι σύγχρονοι παγκοσμιοποιητές μιλούν για ανάδυση από τον ζοφερό βάλτο των αντιμαχόμενων εθνικισμών στις λαμπερές κορυφές της «Νέας Παγκόσμιας Τάξης» ! Και ο διαβόητος Φράνσις Φουκουγιάμα, το 1992, στο περίφημο «Τέλος της Ιστορίας και ο Τελευταίος Άνθρωπος» δεν μπόρεσε να αντισταθεί στο τραγούδι των σειρήνων του Χέγκελ και της Καθολικής Εκκλησίας. Ο Φουκουγιάμα ανακοίνωσε επίσημα ότι η ανθρωπότητα είχε επιτέλους φτάσει σε μια ευλογημένη κατάληξη στην ιστορική της εξέλιξη μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τον επακόλουθο θρίαμβο της φιλελεύθερης δημοκρατίας !

ΠΗΓΗ: istos.net.gr