Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν (1799-1837)

3 Ποιήματα

Εμπρός Ελλάδα (1829)

Εμπρός Ελλάδα, σήκω εμπρός!
Δεν τρέφεις άδικα ελπίδες,
και τα πανάρχαια βουνά
Όλυμπος, Πίνδος, οι Θερμοπύλες

σειούνε κι εκείνα τις ασπίδες.

Στη δοξασμένη τους σκιά

ξύπνησε τώρα η λευτεριά σου

Αθήνα μάρμαρα ιερά

του Περικλή και του Θησέα

τάφοι και κόκκαλα σεπτά.

Χώρα ηρώων και θεών

σπάσε τα βάρβαρα δεσμά σου

με τα τραγούδια των ποιητών

Τυρταίου, Βύρωνα και Ρήγα…

φλόγα και φως ολόγυρά σου.

Απόδοση: Μίλια Ροζίδη

Απόψε

Απόψε στον κατάμαυρο ουρανό

τα σύννεφα κηδεύουν το φεγγάρι.

Μέσα στα σάβανά τους τόχουν πάρει

και το πηγαίνουν πίσω απ’ το βουνό!..

Θάναι το κοιμητήρι του εκεί

και θάβουνε τ’ αστέρια που έχουν πέσει

από των ουρανών, ψηλά, τη μέση

για κάποια αιτία πικρή και μυστική…

Ο αγέρας ψαλμωδεί θρηνητικά

κι η νύχτα με πικρία σταυροκοπιέται

πίσω από την πομπή θαρρείς κρεμιέται

η τύχη τ΄ ουρανού απελπιστικά.

Και μέσ’ απ’ το σκοτάδι το βαθύ

φτάνει κάποια αστραπή, σωστό μαχαίρι

και δίχως το γιατί κανείς δεν ξέρει

έχει μεσ’ την καρδιά μου καρφωθεί…

Απόδοση: Γιάννης Αηδονόπουλος

Ο θάνατος τ’ αητού

Ένα βόλι πικρό τα φτερά του έχει σπάσει

κι από κει που περήφανος πρώτα πετούσε

αστραπή μελανή πέφτει μέσα στα δάση

μεσ’ τα δάση

που κάποτε είχε αγκαλιάσει.

Σε μια ρίζα πλατάνου βουβού,

που δεν ξέρει

παρηγοριά γλυκειά στο φτωχό να χαρίσει

τα φτερά του διπλώνει δειλά κι υποφέρει

των ματιών του η φωτιά

μεσ’ τη στάχτη έχει σβήσει.

Βασιλιάς τ’ ουρανού, κυβερνήτης τ’ αγέρα

την ορμή του αντικρίζει

να σβήνει με θάρρος κι έχει μπρος του

ορθωθεί με θυμό και φοβέρα και ζητάει

να τον πάρει ο κατάμαυρος χάρος!

Μ’ ένα βλέμμα στερνό

τον αιθέρα ικετεύει

να του δώσει ξανά τα μεγάλα φτερά του.

Φτερουγάει μια στιγμή

μα τη δύναμη κλέβει των σπασμένων

φτερών ο ρυθμός του θανάτου.

Δεν του μέλλει τ’ αητού

που πεθαίνει και μόνος

ξεψυχά σε μια ρίζα ριγμένος πλατάνου.

Είναι κι άλλος βαθύς,

μεγαλύτερος πόνος.

Κι απ’ τα δάση αν θα πάψει

να χαίρεται πάνου,

μα περήφανη σκέψη

ταράζει τα βάθη της πικρής του ψυχής

και λυγάει τα φτερά του.

Τάχα ποιος θα βρεθεί δυνατός

για να μάθει

πως πετούνε οι αητοί

στα ορφανά τα παιδιά του.

Απόδοση: Βασίλης Ρώτας

«Βρέστε μου έστω κι’ έναν μόνο μεγάλο Ευρωπαίο ποιητή που να ανταποκρίνεται στα ανθρώπινα ιδανικά μας με τόση πληρότητα και με τέτοιο τρόπο, όσο αυτός ο αντιπρόσωπος της ποίησής μας: ο Πούσκιν. Γι΄ αυτό χαρακτηρίζουμε τον Πούσκιν σαν τον μεγαλύτερο εθνικό μας ποιητή. Αν τον ονομάζουμε εθνικό είναι γιατί αντιπροσωπεύει την πληρέστερη έκφραση των τάσεων, των ενστίκτων και των αναγκών της ρωσικής ψυχής, σε μια δυσμενή περίοδο της ιστορίας μας».

Φ. Ντοστογιέφσκι

ΠΗΓΗ: Πούσκιν: Ποιήματα (Εκδόσεις Κοροντζή, 1999)