Επιστήμονες κατόρθωσαν να διπλασιάσουν τη διάρκεια ζωής σκουληκιών

 

Επιστήμονες του πανεπιστημίου East Anglia, με επικεφαλής τον εξελικτικό βιολόγο δρα Alexei Maklakov, κατάφεραν να διπλασιάσουν τη διάρκεια ζωής σε νηματώδη σκουλήκια απενεργοποιώντας το γονίδιο που σχετίζεται με τη φθορά της ηλικίας. Συγκεκριμένα, η απενεργοποίηση του γονιδίου DAF-2, επέτρεψε στα σκουλήκια του είδους καινοραβδίτης ο κομψός να ζήσουν διπλάσιο χρόνο από τον συνηθισμένο. 

Οι βιολόγοι εκτιμούν ότι η απενενεργοποίηση του αντίστοιχου γονιδίου στον άνθρωπο θα μπορούσε να παρατείνει τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο εντοπισμός του γονιδίου στον ανθρώπινο οργανισμό δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα μιας και ο άνθρωπος και το συγκεκριμένο είδος σκουληκιού έχουν κατά 80% περίπου το ίδιο DNA.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιστήμονες επιχειρούν κάτι παρόμοιο με τα σκουλήκια του είδους αυτού. Ωστόσο, στις προηγούμενες  προσπάθειές τους, αν και είχαν κατορθώσει να επιμηκύνουν της διάρκεια ζωής των νηματωδών σκουληκιών, διαπίστωσαν ότι τα συγκεκριμένα σκουλήκια είχαν απωλέσει  σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα να αποκτήσουν απογόνους.  

  

«Μέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι γερνάμε εξαιτίας της αργής συσσώρευσης κυτταρικών βλαβών στο σώμα μας και ότι η γήρανση είναι το αποτέλεσμα ενός ενεργειακού πάρε δώσε μεταξύ της ανάπτυξης, της αναπαραγωγής και της επιβίωσης. Τώρα γνωρίζουμε ότι κλείνοντας τον “διακόπτη” συγκεκριμένων γονιδίων στην ενήλικη ζωή μπορούμε να αυξήσουμε την επιβίωση, χωρίς κόστος για την αναπαραγωγή… Το αντίθετο, μάλιστα: Τα παιδιά των σκουληκιών, στα οποία είχε απενεργοποιηθεί το γονίδιο, ήταν πιο υγιή» τόνισε ο δρ Alexei Maklakov.

Η απενεργοποίηση του γονιδίου σε σκουλήκια, στα οποία είχε παραταθεί η ζωή, είχαν πιο υγιείς και πιο γόνιμους απογόνους, κάτι που υπονοεί ότι τα οφέλη μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Το σημαντικό, όπως επισημαίνει ο δρ Maklakov, είναι η σίγαση του επίμαχου γονιδίου να γίνει την κατάλληλη στιγμή.

Ανάλογες έρευνες διεξήχθησαν πριν λίγους μήνες και στο στο Yale NUS College, στη Σιγκαπούρη. Οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό φαρμάκων κατόρθωσαν να διπλασιάσουν τη διάρκεια ζωής σκουληκιών που χρησιμοποίησαν στις μελέτες τους.

Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας που ανακάλυψε τον συγκεκριμένο συνδυασμό φαρμάκων είναι ο βιολόγος - βιοχημικός Δρ Jan Gruber. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Developmental Cell και είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει σημείο αναφοράς για μελλοντικές έρευνες που θα διεξαχθούν σε διαφορετικά είδη θηλαστικών.

Η ερευνητική ομάδα είχε ως στόχο να ανακαλύψει πόσο καιρό θα μπορούσε να επεκταθεί η ζωή με τη χορήγηση συνδυασμών φαρμάκων που στοχεύουν στους υποκείμενους βιολογικούς μηχανισμούς-που ονομάζονται μονοπάτια. Ένα φάρμακο, που βρέθηκε να επεκτείνει τη διάρκεια ζωής είναι η ραπαμυκίνη, η οποία έχει χρησιμοποιηθεί για να αποτρέψει την απόρριψη μεταμοσχευμένων οργάνων καθώς και στο πλαίσιο αντικαρκινικών θεραπειών. 

Η ουσία ραπαμυκίνη, η οποία από κάποιους χαρακτηρίστηκε «ελιξίριο της μακροζωίας», παράγεται από ένα μικρόβιο (Streptomyces hygroscopicus) που ζει στο έδαφος της Νήσου του Πάσχα και πρωτοανακαλύφθηκε το 1964 από Καναδούς ερευνητές. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η λήψη της ραπαμυκίνης μπορεί να παρατείνει το προσδόκιμο επιβίωσης έως 38%. Ωστόσο, έχει διαπιστωθεί ότι το φάρμακο προκαλεί δυσανεξία στη γλυκόζη, μια παρενέργεια που έχει αναφερθεί και στους ανθρώπους και η οποία μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση διαβήτη. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι  το «κοκτέιλ φαρμάκων» που χρησιμοποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα του δόκτορα Gruber δεν είχε ανεπιθύμητες παρενέργειες στα σκουλήκια.

Σχετικά με τα αποτελέσματα των ερευνών, ο Δρ Gruber δήλωσε: «Πολλές χώρες στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Σιγκαπούρης, αντιμετωπίζουν προβλήματα σχετικά με τη γήρανση του πληθυσμού. Αν μπορούμε να βρούμε έναν τρόπο να επεκτείνουμε την υγιή διάρκεια ζωής και να καθυστερήσουμε τη γήρανση στους ανθρώπους, μπορούμε να αντισταθμίσουμε τις επιζήμιες συνέπειες της γήρανσης του πληθυσμού παρέχοντας όχι μόνο ιατρικά και οικονομικά οφέλη στις χώρες αλλά και μια καλύτερη ποιότητα ζωής για τους ανθρώπους τους».

Παύλος Γκάσταρης