Η μαρξιστική άποψη για το 1821

 

Γράφει ο Γ. Δημητρακόπουλος, Συνταξιούχος Εκπαιδευτικός

Είναι γνωστές οι απόψεις της εγχώριας αριστεράς για την Επανάσταση του Γένους («η Επανάσταση ήταν κοινωνική κι όχι εθνική», «με βασιλικό διάταγμα του 1838 ορίστηκε εθνική γιορτή η μέρα του Ευαγγελισμού για να ντύσουν την Επανάσταση με θρησκευτικό μανδύα», «η επίσημη Εκκλησία δεν ήταν υπέρ της Επανάστασης», «είναι ψέμα ότι ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ύψωσε πρώτος τη σημαία της Επανάστασης του 1821», «στο πλήρωμα του Μιαούλη όλοι μιλούσαν αρβανίτικα», «κρυφά σχολειά δεν υπήρχαν», κ.τ.λ.).
Ωστόσο, άποψη για την Επανάσταση του 1821, είχαν και οι «πατέρες» του μαρξισμού, Μαρξ και Ένγκελς. 

Οι Μαρξ και Ένγκελς, λοιπόν, μισούσαν θανάσιμα την τσαρική Ρωσσία, την οποία θεωρούσαν «ιμπεριαλιστική», αλλά και τους Ρώσσους και γενικότερα τους Σλάβους, τους οποίους θεωρούσαν «καθυστερημένους», «αντιδραστικούς» και «μέγιστο κίνδυνο για την Ευρώπη». Επειδή δε, πίστευαν ότι ο διαμελισμός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας θα ήταν προς το συμφέρον της τσαρικής Ρωσσίας, ήσαν φανατικοί υπέρμαχοι της συνοχής της και πολέμιοι των εθνικών επαναστάσεων, στις οποίες έβλεπαν ρωσσικό δάκτυλο!

Αλλά, ας αφήσουμε τους Μαρξ και Ένγκελς να χύσουν όλο το ανθελληνικό τους δηλητήριο. Τα αποσπάσματα που παραθέτουμε παρακάτω τα πήραμε από το βιβλίο “Κ. Μάρξ – Φρ. Ένγκελς, Η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ανατολικό Ζήτημα”, εκδόσεις Γνώση, Αθήνα, 1985, η εισαγωγή και η μετάφραση του οποίου είναι του Παναγιώτη Κονδύλη.

Μαρξ:
«Υποστηρίζουμε με τον πιο αποφασιστικό τρόπο τους Τούρκους».
Ένγκελς:
«Οι Έλληνες της Τουρκίας είναι σλαβικής καταγωγής, οι οποίοι υιοθέτησαν την σύγχρονη ελληνική γλώσσα».
Ένγκελς:
«Η Ρωσσία είναι πέρα από κάθε αμφιβολία κατακτητικό έθνος, και ήταν τέτοιο έναν αιώνα ολόκληρο πριν το μεγάλο κίνημα του 1789 ξυπνήσει την έντονη ενεργητικότητα ενός τρομερού ανταγωνιστή. Εννοούμε την ευρωπαϊκή Επανάσταση, την εκρηκτική δύναμη των δημοκρατικών ιδεών και τη φυσική δίψα του ανθρώπου για ελευθερία. Από την εποχή αυτή και μετά, στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν παρά δύο μόνο δυνάμεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο – η Ρωσσία με την απολυταρχία κι η Επανάσταση με τη δημοκρατία. Προς το παρόν η Επανάσταση φαίνεται καταπνιγμένη, όμως ζει και τη φοβούνται εξίσου όσο και πάντα. Αν όμως η Ρωσσία κατακτήσει την Τουρκία, τότε θ’ αυξήσει τη δύναμη της σχεδόν κατά το ήμισυ και θα γίνει υπέρτερη απ’  όλη μαζί την Ευρώπη. Κάτι τέτοιο θ’ αποτελούσε ανείπωτη συμφορά για την υπόθεση της Επανάστασης. Η διατήρηση της τούρκικης ανεξαρτησίας ή, σε περίπτωση πιθανής διάλυσης της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η ματαίωση του ρώσσικου σχεδίου προσάρτησης είναι ζήτημα ύψιστης σημασίας. Στο σημείο αυτό συμβαδίζουν τα συμφέροντα της επαναστατικής Δημοκρατίας και της Αγγλίας.»
Ένγκελς:
«Ο Χριστιανός αγρότης κάτω από την τουρκική κυριαρχία ζούσε, από υλική άποψη, καλύτερα από αλλού. Είχε διατηρήσει τους προτουρκικούς του θεσμούς και όλη του την αυτοκυβέρνηση όσο πλήρωνε τους φόρους του, ο Τούρκος κατά κανόνα δεν νοιαζόταν γι’  αυτόν. Σπάνια μόνο ήταν εκτεθειμένος σε βιαιοπραγίες σαν κι αυτές που ήταν αναγκασμένος να υπομένει ο δυτικοευρωπαίος αγρότης από τους ευγενείς. Ήταν ζωή αναξιοπρεπής, που μόλις γινόταν ανεκτή (από μέρους του κατακτητή), δεν ήταν όμως και υλικά πιεσμένη, πάντως δεν ήταν αταίριαστη με την τοπική πολιτισμική κατάσταση των λαών εκείνων, και γι’  αυτό χρειάστηκε πολύς καιρός ώσπου ν’  ανακαλύψει ο Σλάβος ραγιάς ότι η ζωή αυτή είναι αφόρητη».
Μαρξ:
«Η Κωνσταντινούπολη είναι η αιώνια πόλη, η Ρώμη της Ανατολής… Ο αγώνας δυτικής Ευρώπης και Ρωσσίας για την κατοχή της Κωνσταντινούπολης περικλείει ένα ερώτημα, αν ο βυζαντινισμός θα υποκύψει μπροστά στον Δυτικό πολιτισμό, ή αν ο ανταγωνισμός τους θα αναβιώσει με μορφή περισσότερο τρομερή και κατακτητική παρά ποτέ. Η Κωνσταντινούπολη είναι η χρυσή γέφυρα ανάμεσα σ’ Ανατολή και Δύση, κι ο Δυτικός πολιτισμός, όπως κι ο ήλιος, δεν μπορεί να κάνει τον κύκλο του γύρω απ’ τον κόσμο δίχως να περάσει τούτη την γέφυρα. Και δεν μπορεί να την περάσει δίχως αγώνα με την Ρωσσία. Ο Σουλτάνος κρατά την Κωνσταντινούπολη προς φύλαξη για λογαριασμό της επανάστασης».
Μαρξ:
“Ο σύνδεσμος της Φιλικής Εταιρείας. Απελευθέρωση με κοινή δράση του σλαβικού και του ελληνικού πληθυσμού. Η Ρωσσία έχει μέσα το χεράκι της. Οι ηγέτες ονόμαζαν την καθοδηγήτρια δύναμη αρχή. Οι ηγέτες μυστικοί. Οι προσήλυτοι όλων των χωρών ασυνείδητοι πράκτορες της αυλής της Πετρούπολης. Η Ρωσσία μετά την άνδρωση του συνδέσμου- κρατούσε όλα τα νήματα και κινούσε όλα του τα ελατήρια, τοποθετημένη στο κέντρο των ενεργειών, πίσω από διακριτικούς πράκτορες, αρκετά κρυμμένη για ν’  αποκηρύξει σε περίπτωση αποτυχίας κι αρκετά στρατευμένη για να κερδίσει από την επιτυχία».
Μαρξ:
«Ο Αλέξανδρος Α΄ δεν ήταν ο μυστικός ηγέτης της Φιλικής Εταιρείας; Αυτός δεν έστειλε τον Υψηλάντη στη Βλαχία ως “Αρχηγό του Ιερού Λόχου” κι αυτός δεν πρόδωσε τον ίδιο αυτό λόχο διαμέσου του Υψηλάντη και δεν έβαλε να δολοφονήσουν το Βλαδιμηρέσκου, το Βλάχο επαναστάτη ηγέτη; (…) Ο Νικόλαος δεν έδωσε με πατρική πρόνοια στους Έλληνες για κυβερνήτη ένα Ρώσσο στρατηγό, τον κόμη Καποδίστρια;».
Μαρξ:
«Πορεία της Ελληνικής εξέγερσης. Οι Έλληνες έτοιμοι να ηττηθούν. Οι μακροχρόνιες μηχανορραφίες της Ρωσσίας κόντευαν να πάνε χαμένες. Τώρα επικαλείται τη γενναιοψυχία της Γαλλίας και της Αγγλίας».
Ένγκελς:
«Ποιος έκρινε τον αγώνα όταν εξεγέρθηκαν οι Έλληνες; Όχι βέβαια οι συνωμοσίες και οι ξεσηκωμοί του Αλή Πασά στα Γιάννενα, όχι βέβαια η ναυμαχία του Ναβαρίνου, όχι βέβαια η παρουσία γαλλικού στρατού στο Μοριά ούτε οι συνδιασκέψεις και τα πρωτόκολλα του Λονδίνου, παρά ο Ντίμπιτς, που προέλασε με το ρωσσικό στρατό ίσα με την κοιλάδα της Μαρίτσας (Έβρου), περνώντας τον Αίμο. Κι ενώ η Ρωσσία άρχιζε, άφοβα το διαμελισμό της Τουρκίας, οι Δυτικοί διπλωμάτες συνέχιζαν να εγγυούνται και να θεωρούν ιερό το status quo και το απαραβίαστο του οθωμανικού εδάφους. Η δημιουργία του ελληνικού κράτους δεν ήταν προϊόν μιας νικηφόρας, σ’  όλη της την έκταση κι ίσαμε το τέλος, ντόπιας επανάστασης, παρά συντελέστηκε τη στιγμή ακριβώς που η επανάσταση αυτή είχε ηττηθεί σχεδόν ολοκληρωτικά –και συντελέστηκε ως αποτέλεσμα της επέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων».
Μαρξ:
«Το συνταγματικό βασίλειο της Ελλάδας είναι ένα πολιτικό φάντασμα, που μπορεί να παραβληθεί μονάχα με τον homunculus(ανθρωπάριο) του Βάγκνερ στον Φάουστ”.
Ένγκελς:
«Εκατοντάδες Ρώσσοι πράχτορες περιέρχονταν την Τουρκία, παρουσιάζοντας στους Ελληνορθόδοξους τον ορθόδοξο αυτοκράτορα ως την κεφαλή, τον φυσικό προστάτη και τον τελικό ελευθερωτή της καταπιεσμένης Ανατολικής Εκκλησίας. Ο κλήρος της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας πολύ γρήγορα οργανώθηκε σε μια μεγάλη συνομωσία με σκοπό την διάδοση των ιδεών αυτών. Η σερβική εξέγερση του 1804 κι ο ελληνικός ξεσηκωμός του 1821 υποκινήθηκαν άμεσα από ρωσσικό χρυσάφι και ρωσσική επιρροή».
Ένγκελς:
«Ο ευρωπαϊκός πόλεμος αρχίζει να μας απειλεί σοβαρά. Αυτά τα άθλια συντρίμμια πρώην εθνών, Σέρβοι, Βούλγαροι, Έλληνες και ο υπόλοιπος λαοσυρφετός, που εμπνέει ενθουσιασμό στον φιλελεύθερο Φιλισταίο, για να ωφελούνται οι Ρώσσοι, δεν χαρίζουν ο ένας στον άλλον ούτε τον αέρα που αναπνέουν και θέλουν σώνει και καλά να κόψουν τους λαίμαργους λαιμούς τους. Αυτό θα ήταν πολύ ωραίο. Αν κάθε μια από αυτές τις νανοφυλές δεν αποφάσιζε για ειρήνη ή για πόλεμο στην Ευρώπη».
Ένγκελς:
«Οι Ρώσσοι παραμένουν πάντα γεροί στις απάτες. Οι ταραχές στην Κρήτη κατά παράδοξο τρόπο άρχισαν από το ότι οι χριστιανοί της Κρήτης σκοτώνονταν μεταξύ τους, ώσπου ο Ρώσσος πρόξενος κατάφερε να τους ενώσει για να σφαχτούν όλοι μαζί από τους Τούρκους. Όλη αυτή η ιστορία στην Κρήτη ανάμεσα στα άλλα αποσκοπεί στο να εμποδίσει τους Άγγλους να συνάψουν συμμαχία με την Πρωσσία… Για να μπορέσει ο Γλάδστων να επιδείξει πάλι τον φιλελληνισμό του και οι φιλελεύθεροι να ενθουσιαστούν για τους Κρητικούς προβατοκλέφτες».

Τέλος, ιδού πως συμπυκνώνει την μαρξιστική θέση ο Κονδύλης:

«Στη ρώσσικη δραστηριότητα οφείλεται όχι μόνο η έναρξη, αλλά και η αποπεράτωση της Ελληνικής εξέγερσης, χάρη στην επέμβαση των Δυνάμεων τη στιγμή που οι Έλληνες βρίσκονταν στα πρόθυρα της τελειωτικής ήττας. Χρησιμοποιώντας για τους σκοπούς της το φιλελεύθερο φιλελληνικό κίνημα και τη συναισθηματική ατμόσφαιρα που αυτό δημιούργησε, όχι δίχως και τη δική της βοήθεια, η Ρωσσία παρέσυρε τις Δυτικές Δυνάμεις να συμπαρασταθούν στους Έλληνες. Το αποτέλεσμα ήταν η καταστροφή του τουρκικού στόλου στο Ναβαρίνο, ενέργεια “δόλια” και παράνομη, γιατί έγινε σε καιρό ειρήνης, χωρίς δηλαδή να έχει προηγηθεί κήρυξη πολέμου εναντίον της Τουρκίας. Τέλος, η ελληνική ελευθερία και η ίδρυση του ελληνικού κράτους επισφραγίστηκε από τη ρώσσικη προέλαση του 1829, η οποία συνδυάστηκε με την ταυτόχρονη φιλελληνική παρέμβαση ενός Πάλμερστον καθοδηγούμενου στις ενέργειες του από τις ρώσσικες επιθυμίες».

ΠΗΓΗ: https://xrisiavgi.com