Η ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΝΑΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΟΥΗΔΙΑΣ ΚΑΙ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑΣ

Το ΝΑΤΟ στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής στην Μαδρίτη υιοθέτησε μια νέα στρατηγική αντίληψη, η οποία συνοψίζεται σε μια φράση: Η Ρωσία είναι απειλή, η Κίνα είναι ανταγωνιστής.

Η Συμμαχία θεωρεί τη Ρωσία ως την «πιο σημαντική και άμεση» απειλή για την ασφάλεια της. Σύμφωνα με την νέα στρατηγική αντίληψη, η Μόσχα αποκλείεται από τον κατάλογο των εταίρων της Συμμαχίας όπως ίσχυε με το προγενέστερο δόγμα. Το ΝΑΤΟ θέλει επίσης να αντιμετωπίσει την Κίνα, επεκτείνοντας τις συμμαχίες στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού και στις δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης και να ενισχύσει τις δικές του αμυντικές δυνατότητες. Η πρόσκληση για ένταξη της Σουηδίας και Φινλανδίας στην Βορειοατλαντική Συμμαχία χαρακτηρίστηκε από την Σύνοδο ως «ιστορική επιτυχία».

Τα πλέον σημαντικά σημεία της νέας στρατηγικής αντίληψης του ΝΑΤΟ είναι τα εξής:

Για την Ρωσία
    • Το ΝΑΤΟ ανακηρύσσει τη Ρωσία την πλέον σημαντική και άμεση απειλή για την ασφάλεια της Συμμαχίας.         

    • Η Συμμαχία δεν θέλει πλέον να βλέπει τη Ρωσία ως εταίρο, αλλά είναι πρόθυμη να διατηρήσει κανάλια επικοινωνίας. Το ΝΑΤΟ δηλώνει επίσης ότι δεν επιδιώκει την αντιπαράθεση με τη Μόσχα και δεν αποτελεί από μόνο του απειλή για τη Μόσχα.     

    • Μια αλλαγή στις σχέσεις ΝΑΤΟ-Ρωσίας εξαρτάται από τη Μόσχα, πιστεύει η Συμμαχία.     

    • Το ΝΑΤΟ θα ενισχύσει σημαντικά τις δυνατότητες αποτροπής και άμυνας της Συμμαχίας ως αντίδραση στη Ρωσία.

Για την Κίνα
    • Η ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας θεωρείται από τη Συμμαχία ως ασύμβατη με τις αξίες του ΝΑΤΟ.     

    • Η Συμμαχία πιστεύει ότι η Κίνα προσπαθεί να υπονομεύσει την υπάρχουσα παγκόσμια τάξη ελέγχοντας την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και την παγκόσμια οικονομία.

    • Η Συμμαχία σχεδιάζει να εντείνει τη συνεργασία με εταίρους στον Ινδικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό.

Ενίσχυση της Συμμαχίας
    • Η διεύρυνση του ΝΑΤΟ υπήρξε ένα ιστορικό επίτευγμα για τη Συμμαχία, ενδυναμώνοντας την και φέρνοντας «ασφάλεια σε εκατομμύρια Ευρωπαίους».

    • Το ΝΑΤΟ θα ενισχύσει τον συντονισμό και τη συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και την ΕΕ, καθώς και με άλλους οργανισμούς. Η Συμμαχία θα συνεχίσει να εργάζεται για τη μείωση των στρατηγικών κινδύνων και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και προβλεψιμότητας μέσω του διαλόγου.

    • Το ΝΑΤΟ σκοπεύει να «ενισχύσει σημαντικά» τις δυνάμεις του για να αποτρέψει την Ρωσία και να υπερασπιστεί την Συμμαχία. Τα κράτη-μέλη συμφώνησαν να αυξήσουν τους στρατιωτικούς προϋπολογισμούς τους σε πάνω από το 2% του ΑΕΠ.

    • Η Συμμαχία θεωρεί τις στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις, ειδικά εκείνες των ΗΠΑ, ως την υπέρτατη εγγύηση της  ασφάλειας της. Η στρατηγική πυρηνικής αποτροπής του ΝΑΤΟ εξαρτάται επίσης από την μελλοντική ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων των ΗΠΑ στην Ευρώπη και από τις συνεισφορές των ενδιαφερόμενων μελών του.

    • Το ΝΑΤΟ είναι δεσμευμένο στη Συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, η οποία αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τη διάδοση αυτών των όπλων.

    • Η Συμμαχία σχεδιάζει να αναπτύξει προηγμένες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων στρατιωτικών εφαρμογών της τεχνητής νοημοσύνης. Η τεχνολογική ανάπτυξη των στρατηγικών ανταγωνιστών του ΝΑΤΟ θα μπορούσε να υπονομεύσει την ασφάλεια της Συμμαχίας.

    • Το ΝΑΤΟ δεν αποκλείει την πιθανότητα επιθέσεων στα μέλη του από το εξωτερικό.

    • Το ΝΑΤΟ πιστεύει ότι η διεθνής αρχιτεκτονική του ελέγχου των εξοπλισμών διαβρώνεται επί του παρόντος, γεγονός που έχει αρνητικό αντίκτυπο πάνω στη στρατηγική σταθερότητα.

    • Τα Δυτικά Βαλκάνια και η περιοχή του Ευξείνου Πόντου έχουν στρατηγική σημασία για το ΝΑΤΟ, και η Συμμαχία θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις νατοϊκές φιλοδοξίες των ενδιαφερόμενων κρατών στις περιοχές αυτές.

    • Το ΝΑΤΟ αναγνωρίζει ότι η αστάθεια στην Αφρική και την Μέση Ανατολή έχουν άμεσο αντίκτυπο πάνω στην ασφάλεια των κρατών μελών και των εταίρων τους.

    • Το ΝΑΤΟ πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή έχει σοβαρό αντίκτυπο στις αμυντικές δυνατότητες των Συμμάχων και είναι ένας «πολλαπλασιαστής απειλών και κρίσεων».

    • Οι Σύμμαχοι πιστεύουν ότι είναι δυνατή μια συλλογική αντίδραση σε εχθρικές ενέργειες στο διάστημα και στον κυβερνοχώρο.

Για την Ουκρανία
    • Το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να επεκτείνει τις εταιρικές σχέσεις με την Ουκρανία και την Γεωργία, οι οποίες φιλοδοξούν να ενταχθούν στην Συμμαχία.

    • Οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων του ΝΑΤΟ υιοθέτησαν ένα διευρυμένο πρόγραμμα βοήθειας για την Ουκρανία. Το Κίεβο θα λάβει στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη για όσο διάστημα χρειαστεί.

    • Τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θα υποστηρίξουν την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας μετά το τέλος των εχθροπραξιών.

    • Οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ θεωρούν την Ρωσία πλήρως υπεύθυνη για τα γεγονότα στην Ουκρανία και την καλούν να σταματήσει την στρατιωτική επιχείρηση.

    • Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ πιστεύουν ότι η Ουκρανία έχει κάθε δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της και μπορεί να αποφασίσει μόνη της πώς θέλει να διασφαλίσει την ασφάλεια της.

Επωδός της νέας στρατηγικής αντίληψης του ΝΑΤΟ ήταν η ομόφωνη πρόσκληση της Συνόδου Κορυφής προς την Σουηδία και Φινλανδία για ένταξη τους στην Συμμαχία. Ωστόσο το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι οι δυο χώρες

θα γίνουν αμέσως μέλη του ΝΑΤΟ. Τα κοινοβούλια όλων των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ πρέπει να επικυρώσουν την ένταξη, μόνο τότε θα ενταχθούν στην Συμμαχία. Έτσι η Τουρκία μπορεί ακόμα να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την ένταξη τους, εάν πιστεύει ότι οι δύο υποψήφιες χώρες δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους βάσει του μνημονίου που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας, Σουηδίας και Φινλανδίας.

Στο Μνημόνιο, που παρεμπιπτόντως δεν είναι οριστική συμφωνία ούτε δεσμεύει τα συμβαλλόμενα μέρη ότι θα καταλήξουν οπωσδήποτε σε οριστική συμφωνία, Σουηδία και Φινλανδία δεσμεύονται σε κάτι που δεν έχουν ακόμη εφαρμόσει, ως παράδειγμα αναφέρουμε την παράγραφο 5 του Μνημονίου που ορίζει τα εξής:

«Η Φινλανδία και η Σουηδία επιβεβαιώνουν ότι το PKK είναι απαγορευμένη τρομοκρατική οργάνωση. Η Φινλανδία και η Σουηδία αναλαμβάνουν να αποτρέψουν τις δραστηριότητες του PKK και όλων των άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων και των παρακλαδιών τους, καθώς και τις δραστηριότητες ατόμων σε συνδεδεμένες και εμπνευσμένες ομάδες ή δίκτυα που συνδέονται με αυτές τις τρομοκρατικές οργανώσεις. Η Τουρκία, η Φινλανδία και η Σουηδία συμφώνησαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους προκειμένου να αποτρέψουν τις δραστηριότητες αυτών των τρομοκρατικών ομάδων. Η Φινλανδία και η Σουηδία απορρίπτουν τους στόχους αυτών των τρομοκρατικών οργανώσεων».

Δεδομένου ότι το PKK έχει μέχρι στιγμής τη δυνατότητα να ενεργεί ελεύθερα σε αυτές τις χώρες, τουλάχιστον κατά τη γνώμη της Τουρκίας, μένει να δούμε αν οι δύο χώρες θα αναλάβουν πραγματικά δράση κατά του PKK με τέτοιο τρόπο που θα ικανοποιεί την Τουρκία ώστε να είναι έτοιμη να επικυρώσει την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

Η παράγραφος 8 του Μνημονίου προβλέπει επίσης συγκεκριμένα μέτρα με τα οποία η Τουρκία μπορεί να το αξιολογήσει αυτό, για παράδειγμα: «Η Φινλανδία και η Σουηδία θα αντιμετωπίσουν γρήγορα και διεξοδικά τα εκκρεμή αιτήματα της Τουρκίας για απέλαση ή έκδοση υπόπτων για τρομοκρατία, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες, τα αποδεικτικά στοιχεία και τις πληροφορίες που παρέχονται από την Τουρκία, και θα θεσπίσουν τα απαραίτητα διμερή νομικά πλαίσια για τη διευκόλυνση της έκδοσης και της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας με την Τουρκία, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Έκδοσης».

Η παράγραφος 8 του Μνημονίου θα μπορούσε κάλλιστα να αποβεί δύσκολη για τις δυο σκανδιναβικές χώρες, καθώς θα πρέπει να αλλάξουν σωρεία νόμων για να ανταπεξέλθουν στις αιτιάσεις της Τουρκίας. Και οι δύο σκανδιναβικές χώρες έχουν αποτελέσει μέχρι στιγμής ασφαλές καταφύγιο για τα μέλη του PKK, την έκδοση των οποίων απαιτεί η Τουρκία. Ως εκ τούτου, ο Ερντογάν μπορεί να περιμένει να δει αν οι Σουηδοί και Φινλανδοί θα εφαρμόσουν πραγματικά τα βήματα που αναφέρονται στο Μνημόνιο. Τουτέστιν, η Τουρκία μπορεί ακόμα να αποτρέψει ή να καθυστερήσει την επικύρωση και συνεπώς την πραγματική ένταξη στο ΝΑΤΟ, εάν πιστεύει ότι η Σουηδία και η Φινλανδία δεν εφαρμόζουν τα αιτήματα της. Δηλαδή, η πρόσκληση του ΝΑΤΟ προς τις δυο χώρες που αποφασίστηκε στην Σύνοδο δεν σημαίνει απαραιτήτως και ένταξη αυτών. Φυσικά θα σήμαινε τεράστια πίεση από το ΝΑΤΟ, εάν η Τουρκία ολιγωρούσε ξανά μετά την επίσημη πρόσκληση, αλλά ο Ερντογάν είναι γνωστός και διαβόητος για τα παζάρια του και στα ανταλλάγματα που αποσκοπεί μέσω της άσκησης επιθετικής εξωτερικής πολιτικής.

Τι σημαίνει η ένταξη της Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ

Η στρατιωτική επιχείρηση της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας αναμφισβήτητα έδωσε ώθηση στην Σουηδία και Φινλανδία να υποβάλουν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε ουσιαστικά να αναδιαμορφώσει το γεωπολιτικό κλίμα στην Ευρώπη. Η ένταξη σημαίνει ότι η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι εγκαταλείπουν την πολιτική της ουδετερότητας τους που ακολουθούσαν για δεκαετίες, με τον πρωταρχικό στόχο να μην προκαλέσουν τον γείτονα τους. Αυτή η επέκταση του ΝΑΤΟ περιέχει ευκαιρίες αλλά και εμπόδια για την ίδια την Συμμαχία.
Προφανώς η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα ενίσχυε σημαντικά τις δυνατότητες του ΝΑΤΟ σε διάφορους τομείς. Από την πολιτική πλευρά, φέρει μια τεράστια συμβολική αξία αλληλεγγύης και ενότητας της Δύσης, την οποία η Μόσχα προσπαθεί εδώ και καιρό να διαιρέσει και σε πολλές περιπτώσεις το έχει καταφέρει.

Η προσχώρηση της Σουηδίας και Φινλανδίας θα ενίσχυε την παρουσία του ΝΑΤΟ στη Βόρεια Ευρώπη και θα στήριζε την αρχιτεκτονική ασφαλείας του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα γενικότερα, αξιοποιώντας τη στρατηγική θέση του νησιού Gotland. Οι στρατοί της Φινλανδίας και της Σουηδίας όλα αυτά τα χρόνια κέρδισαν μια σημαντική φήμη στον ψυχρό πόλεμο του Αρκτικού Κύκλου, δίνοντας στο ΝΑΤΟ στρατηγική επιρροή σε περίπτωση πιθανής μελλοντικής σύγκρουσης στην περιοχή.

Από την άλλη πλευρά η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ σημαίνει πρόκληση στην Ρωσία.

Μόλις η Στοκχόλμη και το Ελσίνκι έδειξαν το ενδιαφέρον τους να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, η Μόσχα άρχισε να οπλίζει τα ενεργειακά της όπλα σταματώντας τον εφοδιασμό, όπως ακριβώς έκανε με τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη που εξαρτώνται από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό. Αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι μόνο η αρχή για το τι άλλο θα μπορούσε να ακολουθήσει. Τις επόμενες ημέρες, η Σουηδία και η Φινλανδία θα μπορούσαν να πέσουν θύματα εισβολών στον κυβερνοχώρο και άλλων υβριδικών δραστηριοτήτων που η Μόσχα έχει εφαρμόσει ως μέρος της πολιτικής της για την αντιμετώπιση της Δύσης. Ταυτόχρονα, θα ήταν υπερβολή να προβλέψουμε ολομέτωπη στρατιωτική επιθετικότητα κατά της Στοκχόλμης και του Ελσίνκι, αν και είναι βέβαιο ότι πολλοί υπερ-υπερηχητικοί πύραυλοι (που δεν μπορούν να αναχαιτιστούν από τα νατοϊκά συστήματα αεράμυνας) με συμβατική ή πυρηνική γόμωση στο εξής θα στοχεύουν στρατηγικά κέντρα των δυο σκανδιναβικών χωρών. Η Μόσχα έχει συχνά αναφέρει ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ είναι ο κινητήριος παράγοντας πίσω από τη στρατιωτική της επιθετικότητα εναντίον της Γεωργίας και της Ουκρανίας. Όμως είναι πολύ σημαντικό να σημειώσουμε ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ στην Σουηδία και Φινλανδία είναι θεμελιωδώς διαφορετική από εκείνη στην Γεωργία και την Ουκρανία. Η Γεωργία και η Ουκρανία είναι πολύ πιο σημαντικές για τη Μόσχα λόγω του γεγονότος ότι είναι μετασοβιετικά κράτη.

Ως εκ τούτου η πιθανότητα στρατιωτικής επίθεσης εναντίον της Φινλανδίας και της Σουηδίας είναι εξαιρετικά απίθανη, αλλά θα μπορούσε να αντηχήσει στον τρέχοντα πόλεμο της Ουκρανίας. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω κλιμάκωση στην Μολδαβία-Υπερδνειστερία και θα μπορούσε να εμπλέξει το ΝΑΤΟ σε έναν παρατεταμένο πόλεμο και σε μια ατμόσφαιρα συνεχώς αυξανόμενης εχθρότητας, πέραν της Ουκρανίας. Ένας παρατεταμένος πόλεμος σίγουρα δεν είναι καλό σημάδι για την Δύση, καθώς θα ευνοούσε την στρατηγική της Ρωσίας να διχάσει και να αποσταθεροποιήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Οι επόμενες εβδομάδες και μήνες θα αποδειχθούν καθοριστικοί για το μέλλον των σχέσεων του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Τη στιγμή της γραφής, είναι σχεδόν αδύνατο να πούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια: Πώς θα εξελιχθεί η νίκη της Ρωσίας στην Ουκρανία και τι κυματισμούς μπορεί να προκαλέσει αυτό. Τι θα κάνει η Τουρκία καθώς προχωρούν οι διαπραγματεύσεις με την Σουηδία και Φινλανδία και τι ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Κίνα.

Σημειώνουμε ότι Κίνα και Ρωσία ανακοίνωσαν πρόσφατα σχέδια για στενότερη συνεργασία σε πολλά ζητήματα. Συμφωνήθηκε να επεκταθεί η συνεργασία στους τομείς της ενέργειας, των οικονομικών, της βιομηχανίας, των μεταφορών και της άμυνας, λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία και παγκόσμια ασφάλεια που έχει γίνει πιο περίπλοκη λόγω της παράνομης πολιτικής κυρώσεων της Δύσης. Οι δυο χώρες διαφοροποιούνται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα του δολαρίου και διατηρούν τα διεθνή νομισματικά τους αποθέματα με τη μορφή χρυσού και εκατέρωθεν νομισμάτων για την διεξαγωγή του αμοιβαίου εμπορίου και των επενδύσεων τους, αξιοποιώντας και επεκτείνοντας την συμμαχία των BRICS η οποία το τελευταίο διάστημα αποκτά πολλά νέα μέλη.

Με τους πολλούς παράγοντες, τους παίκτες και τους αγώνες εξουσίας στους οποίος εμπλέκονται, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πώς θα εξελιχθούν τα σχέδια επέκτασης του ΝΑΤΟ, αλλά ίσως και το σπουδαιότερο, ποια η αντίδραση της Ρωσίας. Ποια είναι τα πιθανά στρατηγικά, οικονομικά, τακτικά και στρατιωτικά πλεονεκτήματα της Μόσχας; Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις.

Πρώτον, η Ρωσία έχει το μέγεθος και την ποσότητα στο πλευρό της στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Ανεξάρτητα από το πόσο ηρωική ή μη ήταν η ουκρανική αντίσταση, οι απώλειες αυξάνονται και τα αποθέματα όπλων και υλικοτεχνικής υποστήριξης από την Δύση εξαντλούνται.

Δεύτερον, η Ρωσία αναμφίβολα βλέπει τις αδυναμίες και τα ελαττώματα της δυτικής συμμαχίας που με την πάροδο του χρόνου δεν θα περιοριστούν, αυτό δεν μπορεί να το αλλάξει η ένταξη στο ΝΑΤΟ της Σουηδίας και Φινλανδίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η ενέργεια και τα τρόφιμα θα αξιοποιηθούν για να διαιρέσουν τη Συμμαχία. Η Ευρώπη εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. Και το κόστος της βενζίνης στις ΗΠΑ, υποθέτοντας ότι θα παραμείνει υψηλό, είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για τον πρόεδρο Μπάιντεν και την εγχώρια υποστήριξη του, που επιδεινώνεται από τον διογκούμενο πληθωρισμό που μπορεί να περιορίσει μια πιο μακροπρόθεσμη συναίνεση για τη διάθεση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της Ουκρανίας.

Τρίτον, η Ρωσία βλέπει ότι οι ΗΠΑ έχουν αναγκαστεί να σχεδιάσουν έναν πόλεμο δύο μετώπων, τουτέστιν εναντίον της Ρωσίας και της Κίνας. Η Μόσχα εκτιμά πλήρως το αδιανόητο μιας τέτοιας στρατηγικής. Ο Ναπολέων και ο Χίτλερ τελικά ηττήθηκαν από την έναρξη πολέμων σε δυο μέτωπα, εισβάλλοντας στη Ρωσία το 1812 και στην ΕΣΣΔ το 1941, αντίστοιχα. Η Κίνα είναι ένα στρατηγικό πλεονέκτημα καθώς και μια αγορά για τη ρωσική ενέργεια για να παρακάμψει τις κυρώσεις και να αναγκάσει τις ΗΠΑ να αποδυναμώσουν τους πόρους τους, καθώς πρέπει να αντιμετωπίσουν δύο μεγάλους αντιπάλους πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Τέταρτον, η Ρωσία πιθανότατα βλέπει τις διαιρέσεις στην κοινωνία των ΗΠΑ για σχεδόν κάθε ζήτημα ως περαιτέρω περιορισμούς στη δύναμη και την ικανότητα της να επηρεάζει τα γεγονότα.

Ο χρόνος είναι με το μέρος της Ρωσίας, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ δεν μπορούν να αντιστρέψουν αυτή την αντίληψη, οι πιθανότητες για μια βιώσιμη στρατηγική αντιμετώπισης της Ρωσίας είναι ελάχιστες.

Η Δύση διέπραξε τεράστιο σφάλμα με τα σχέδια περικύκλωσης της Ρωσίας μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, υποτιμώντας στο έπακρο την αποφασιστικότητα του ρωσικού λαού να επιμείνει και να νικήσει σε αυτή την ιμπεριαλιστική επίθεση. Μπορούμε μετά παρρησίας να υποθέσουμε ότι ο Πούτιν πιστεύει ότι έχει το πλεονέκτημα όχι μόνο έναντι της Ουκρανίας, αλλά και έναντι του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ.

Γ. Λιναρδής

ΠΗΓΗ