Προεδρία Ντόναλντ Τραμπ και εξωτερική πολιτική – Τα εθνικά συμφέροντα «οδηγός» της διπλωματίας

Γράφει ο Πέτρος Τασιός

Οι προσεχείς προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου αποτελούν μια πρώτης τάξης ευκαιρία για την ανασκόπηση των πεπραγμένων της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ στην εξωτερική πολιτική.

Η εκλογή του ως 45ου Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής τέσσερα χρόνια πριν (ενάντια σε όλα τα προγνωστικά που υπήρχαν ακόμη και κατά τη διάρκεια της εσωκομματικής διαδικασίας) είχε σημειολογικό χαρακτήρα στον βαθμό που εξέφρασε την απόρριψη των εγχώριων και διεθνών ελίτ καθώς και των εκπροσώπων της καθεστηκυίας τάξης στην Ουάσιγκτον, αναδεικνύοντας τον μόνο μη πολιτικά ορθό υποψήφιο.

Έχοντας χαρακτηριστεί ως ριζοσπάστης του συντηρητισμού, εξελέγη ο πιο αντισυμβατικός Αμερικανός πρόεδρος, ο πρώτος στην ιστορία της χώρας που δεν κατείχε προηγουμένως κάποιο πολιτικό ή στρατιωτικό αξίωμα.

Στο ευρύτερο πλαίσιο του διεθνούς συστήματος σηματοδότησε την αντίθεση στην οικονομική, πολιτική και πολιτισμική παγκοσμιοποίηση αλλά και την αλλαγή προς την κατεύθυνση της επανεθνικοποίησης, όπου το έθνος-κράτος επανέρχεται για να ανακτήσει πτυχές της κυριαρχίας του που απομειώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Το έθνος-κράτος αναδεικνύεται ξανά ως κυρίαρχος παράγοντας διαμόρφωσης των διεθνών εξελίξεων στο νέο εθνοκεντρικό σύστημα.

Η θεωρητική προσέγγιση του Αμερικανού προέδρου στην εξωτερική πολιτική

Το θεωρητικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο οικοδόμησε και εφάρμοσε την εξωτερική πολιτική του ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο τζακσονισμός, ο οποίος αποτελεί μία από τις τρεις διαφορετικές προσεγγίσεις στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα που διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, όπως αυτές προέκυψαν μεταψυχροπολεμικά και διαμορφώθηκαν κατά τη δεκαετία του 1990.

Σε αυτή την προσέγγιση βρίσκονται οι εθνικιστικοί «νεο-απομονωτιστές», τους οποίους ο ακαδημαϊκός Γουόλτερ Ράσελ Μεντ συνδέει με τις παραδόσεις του προέδρου Άντριου Τζάκσον (1829-1837). Η τζακσονική παράδοση στη μεταψυχροπολεμική της έκφανση δεν πρεσβεύει τον πλήρη απομονωτισμό όπως στη δεκαετία του 1930, αλλά αποβλέπει στην απεμπλοκή των ΗΠΑ από τις πολυμερείς δεσμεύσεις. Ουσιαστικά, πρόκειται για εθνικιστική παράδοση με ισχυρά λαϊκά ερείσματα κυρίως στη συντηρητική ενδοχώρα και ως εκ τούτου στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (ιδίως στο Κογκρέσο). Οι τζακσονικοί υποστηρίζουν από τη μια μεριά την υπεράσπιση των αμερικανικών εθνικών συμφερόντων με μονομερή και αποφασιστικά μέτρα, ενώ από την άλλη μεριά αντιστέκονται στην εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολυμερή διεθνιστικά σχήματα για το ουτοπικό «καλό της ανθρωπότητας» ή προς όφελος άλλων εθνών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ