Ο νευροδιεγέρτης DBS (Deep Brain Stimulation)

Τα τελευταία χρόνια η αντιμετώπιση της νόσου Πάρκινσον (δυσλειτουργία του κυκλώματος των βασικών γαγγλίων που είναι υπεύθυνο για την κίνηση) γίνεται με επεμβατικές μεθόδους και χρήση της νευροδιέγερσης.  Με μια συσκευή  (νευροδιεγέρτης) ο ειδικός ιατρός (νευρολόγος, νευροχειρουργός, νευροφυσιολόγος κ.λπ.) έχει τη δυνατότητα να επαναφέρει το κύκλωμα των βασικών γαγγλίων σε μια πιο φυσιολογική κατάσταση χρησιμοποιώντας ηλεκτρική διέγερση.

Ο νευροδιεγέρτης Deep Brain Stimulation (DBS, «εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση») είναι μια συσκευή παρόμοια με τον βηματοδότη και αποτελείται από το νευροδιεγέρτη (μπαταρία και chip) που εμφυτεύεται στο θωρακικό τοίχωμα και το ηλεκτρόδιο διέγερσης που καταλήγει στην περιοχή του εγκεφάλου την οποία ο ειδικός ιατρός έχει επιλέξει να διεγείρει. Οι ηλεκτρικές ώσεις που παράγει ο νευροδιεγέρτης μεταφέρονται στον εγκέφαλο μέσω του ηλεκτροδίου.

Για του ασθενείς με Parkinson, τοποθετείται στον υποθαλαμικό πυρήνα (STN) του εγκεφάλου, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την κίνηση. Ο πυρήνας αυτός διεγείρεται από τις ώσεις, ώστε να διατηρεί υπό έλεγχο τα κινητικά συμπτώματα των ασθενών.

Είναι ελάχιστα επεμβατική μέθοδος καθώς χρησιμοποιούνται υλικά τελευταίας τεχνολογίας και δεν προκαλεί βλάβες στους ιστούς και τα κύτταρα του εγκεφάλου.

Ο ασθενής έχει τη δυνατότητα να ανοίγει και να κλείνει τον νευροδιεγέρτη, όποτε το επιθυμεί, χάρη σε μια εξωτερική συσκευή που φέρει μαζί του.

Μετά την πάροδο δέκα περίπου ετών (διάρκεια λειτουργίας της μπαταρίας), η μπαταρία αφαιρείται από το θωρακικό τοίχωμα για να αντικατασταθεί ενώ δεν απαιτείται αλλαγή των ηλεκτροδίων.

Η πρώτη επέμβαση εμφύτευσης ηλεκτροδίου DBS έγινε το 1987 από τον Dr Alim Benabid και την ομάδα του στη Γαλλία για τον Iδιοπαθή Tρόμο. Το 1998 πήρε επίσημη έγκριση για τη θεραπεία της νόσου Πάρκινσον σε ασθενείς κάτω των 70 ετών που είχαν φτάσει στο στάδιο των κινητικών διακυμάνσεων, εξαφανίζοντας την κινητική αναπηρία και βελτιώνοντας τη ζωή αυτών. Τα τελευταία χρόνια έχει πάρει επίσημη έγκριση και βρίσκει εφαρμογές στην αντιμετώπιση και άλλων νοσημάτων.

Η νευροδιέγερση εφαρμόζεται στα παρακάτω νοσήματα:

 ·      Νόσος του Πάρκινσον [1]

·        Ιδιοπαθής Τρόμος [2]

·        Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή – OCD [3]

·        Δυστονία [4]

·        Χρόνιος Πόνος

·        Σύνδρομο Tourette [5]

·        Ανθεκτική επιληψία

[1] Η Νόσος Πάρκινσον είναι μια νευροεκφυλιστική ασθένεια, της οποίας τα βασικά χαρακτηριστικά αποτελούν η βραδύτητα κινήσεων, ο τρόμος, η βραδυκινησία, η μυϊκή δυσκαμψία και η αστάθεια. Οι ασθενείς με Πάρκινσον έχουν ελαττωμένο επίπεδο νευροδιαβιβαστού ντοπαμίνη στα κύτταρα των βασικών γαγγλίων του εγκεφάλου.

[2] Ακούσιες συσπάσεις των χεριών, της κεφαλής και του προσώπου, ιδίως κατά τη διάρκεια των συνηθισμένων κινήσεων του σώματος.

[3] Η Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (Obsessive–Compulsive Disorder - OCD) είναι μια ψυχική πάθηση που χαρακτηρίζεται από εμμονές, ιδεοληψίες ή ψυχαναγκασμούς  και οδηγεί τους πάσχοντες σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές (π.χ. συχνό πλύσιμο των χεριών). Εκτιμάται ότι 1-3% του πληθυσμού εμφανίζει ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.

[4] Η δυστονία είναι μία διαταραχή κινητικότητας που χαρακτηρίζεται από αργές ακούσιες συσπάσεις των μυών του κορμού και των μελών, που έχουν ως συνέπεια την μη φυσιολογική στάση (κορμού/αυχένα/άκρων). Εμφανίζεται συνήθως είτε σαν μεμονωμένο περιστατικό είτε ως αποτέλεσμα μιας γενικότερης νευροεκφυλιστικής πάθησης.

[5] Το Σύνδρομο Tourette είναι μια χρόνια διαταραχή νευρολογικής φύσεως που χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλαπλών κινητικών και φωνητικών τικ.

Παύλος Γκάσταρης