Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2021

 Χάιντεγγερ εναντίον Παραδοσιοκρατών

   Κυριακή, 1 Αυγούστου 2021

Συγγραφέας: Colin Cleary 

Πηγή: Counter-Currents

 

1. Eισαγωγή

Στη Νέα Δεξιά συνδέονται εν μέρει μέσω κοινών πνευματικών ενδιαφερόντων. Στον κατάλογό μου αυτών των ενδιαφερόντων θα κατέτασσα σε υψηλή θέση τα έργα του Μάρτιν Χάιντεγγερ  και εκείνα της Παραδοσιοκρατικής [1] [2] σχολής , ειδικά του Ρενέ Γκενόν και του Ιουλίου Έβολα. Η δική μου δουλειά επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό τόσο από τον Χάιντεγγερ όσο και από την Παραδοσιοκρατία. Πράγματι, το πρώτο μου δημοσιευμένο δοκίμιο («Γνωρίζοντας τους Θεούς [3]») ήταν έντονα χαϊντεγγεριανό, και εμφανίστηκε στο εμβληματικό τεύχος του Tyr [4], ενός περιοδικού που περιγράφει τον εαυτό του ως «ριζοσπαστικό παραδοσιοκρατικό», του οποίου ήμουν συνιδρυτής. Αυτό είναι ένα μόνον παράδειγμα. Πολλά από τα δοκίμια μου έχουν επηρεαστεί και από τις δύο σχολές σκέψης.

Στην δουλειά μου, έκανα την υπόθεση ότι η φιλοσοφία του Χάιντεγγερ και η  Παραδοσιοκρατία είναι συμβατές. Την υπόθεση αυτήν συμμερίζονται πολλοί άλλοι στην Δεξιά σε τέτοιο σημείο, ώστε μερικές φορές πιστεύουν σιωπηρώς, ότι ο Χάιντεγγερ ήταν κάποιο είδος Παραδοσιακράτου ή ότι ο Χάιντεγγερ και οι Παραδοσιοκράτες είχαν κοινές αξίες και, ίσως, ένα κοινό έργο. Αυτές οι υποθέσεις δεν έχουν ποτέ αμφισβητηθεί πραγματικά και είναι καιρός να το κάνουμε. Το παρόν δοκίμιο θέτει υπό αμφισβήτηση τη σχέση Χάιντεγγερ  - Παραδοσιοκρατίας .

Κάτι τέτοιο θα μας επιτρέψει να πετύχουμε τρία πράγματα, τουλάχιστον:

 (α) Να κατανοήσουμε καλύτερα τον Χάιντεγγερ.  Αυτό είναι ζωτικής σημασίας, διότι  η δική μου μελέτη του Χάιντεγκερ (η οποία διαρκεί πάνω από τριάντα χρόνια) με έπεισε ότι δεν είναι μόνον ο βασικός φιλόσοφος για τη Νέα Δεξιά, αλλά είναι ο μόνος μεγάλος φιλόσοφος των τελευταίων εκατό ετών  - και αρκετά πιθανόν ο μεγαλύτερος φιλόσοφος που έζησε ποτέ. Δεν κάνω ελαφρώς τέτοιου είδους ισχυρισμούς και πιστεύω ότι μόλις πρόσφατα έφτασα να εκτιμήσω πραγματικά πόσο χρειαζόμαστε τον Χάιντεγγερ. Ωστόσο, η ανάγνωση του Χάιντεγγερ είναι εξαιρετικά δύσκολη. Το παρόν δοκίμιο θα βοηθήσει στην αποσαφήνιση της σκέψεώς του θέτοντάς την σε διάλογο με τους Παραδοσιοκράτες, των οποίων τα γραπτά είναι πολύ πιο προσιτά και πολύ πιο οικεία στους αναγνώστες μου. (β)Να κατανοήσουμε καλύτερα την  Παραδοσιοκρατία. Θα διαπιστώσουμε ότι με σημαντικούς τρόπους η σκέψη του Χάιντεγγερ δεν είναι συμβατή με την Παραδοσιοκρατία. Ο λόγος γι 'αυτό είναι, ότι από την χαϊντεγγεριανή θεώρηση η Παραδοσιοκρατία είναι θεμελιωδώς ελαττωματική:  επενδύεται διεξοδικά (και αφελώς) στην δυτική μεταφυσική παράδοση η οποία, σύμφωνα με τον Χάιντεγγερ, θέτει τις βάσεις για την νεωτερικότητα. Με άλλα λόγια, επειδή η Παραδοσιοκρατία  δέχεται άκριτα την εγκυρότητα των δυτικών μεταφυσικών κατηγοριών, επενδύει  σε μερικές από τις θεμελιώδεις παραδοχές της νεωτερικότητας. Τελικώς, η Παραδοσιοκρατία πρέπει να κριθεί ως ένα εντελώς σύγχρονο κίνημα, μια απόφυση της ίδιας της εποχής, την οποίαν οι ίδιοι οι Παραδοσιοκράτες διασύρουν. Και πάλι όλα αυτά καθίστανται ξεκάθαρα,  μόνον εάν αντιμετωπίσουμε την Παραδοσιοκρατία και την δυτική πνευματική ιστορία, από μια χαϊντεγγεριανή θεώρηση. Θα υποστηρίξω ότι αυτή η θεώρηση είναι σωστή. Έτσι, μέρος του σκοπού αυτού του δοκίμιου είναι να πείσει όσους βρίσκονται στη Δεξιά ότι πρέπει να ακολουθήσουν μια πιο κριτική προσέγγιση στην Παραδοσιοκρατία.

γ) Να καταλήξουμε σε μια νέα φιλοσοφική προσέγγιση. Αν και θα υποστηρίξω ότι ο Χάιντεγγερ και η Παραδοσιοκρατία  δεν είναι συμβατοί, μπορεί ωστόσο να γίνει δεκτό ότι ο Χάιντεγγερ είναι ένα είδος Παραδοσιοκράτου, και ότι, για τον Χάιντεγγερ όντως υπάρχει κάτι σαν «αρχέγονη παράδοση» (αν και είναι σαφώς διαφορετική από τις αντιλήψεις των Γκενόν και Έβολα). Εν ολίγοις, μέσω μιας δεσμεύσεως με την σκέψη του Χάιντεγγερ και του τρόπου με τον οποίο θα ανταποκρινόταν στην Παραδοσιοκρατία, μπορούμε να φτάσουμε σε μια επαρκέστερη παραδοσιοκρατική προοπτική - μια που μοιράζεται πολλές από τις αξίες και τις πεποιθήσεις του Γκενόν και του Έβολα, ενώ τις τοποθετεί σε μία περισσότερο βεβαία φιλοσοφική βάση. Έπειτα, θα καταδείξω, επίσης, ότι υπάρχουν όρια στην προσέγγιση του Χάιντεγγερ και ότι έχει ορισμένα ελαττώματα . Εδώ επιτυγχάνουμε μια τέλεια συμμετρία, γιατί σε γενικές γραμμές αυτά τα ελαττώματα είναι αντιληπτά από μια παραδοσιοκρατική προοπτική. Αυτό που θα πρέπει να πω σχετικά με αυτό το τελευταίο θέμα θα έχει, επίσης, μεγάλο ενδιαφέρον για όσους επηρεάζονται από το Ásatrú ή το γερμανικό παγανιστικό αναβιωτικό κίνημα.

Στο τέλος, δεν θα φτάσουμε απλά σε μια συγχώνευση του Χάιντεγγερ και της  Παραδοσιοκρατίας, αφού και οι δύο μεταμορφώνονται μέσω του διαλόγου στον οποίο τους υπέβαλα. Θα φτάσουμε αντ 'αυτού σε μια νέα φιλοσοφική προοπτική, μια νέα αρχή και ένα νέο «πρόγραμμα» για την δυτική φιλοσοφία, το οποίο έχει απορρίψει την δυτική μεταφυσική και επιδιώκει να προετοιμάσει τον δρόμο για κάτι που πρόκειται να έρθει, κάτι πέρα ​​από το νεωτερικό και το μετα-νεωτερικό.  Αυτό το νέο ξεκίνημα είναι εφικτό, επειδή οι βάσεις τέθηκαν από τους Χάιντεγγερ, Γκενόν και Έβολα (για να αναφέρουμε μόνο τρεις).

Το έργο που περιγράφεται παραπάνω είναι αρκετά φιλόδοξο και δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί σε ένα μόνο δοκίμιο. Έτσι, το παρόν κείμενο είναι το πρώτο από  μια σειρά δοκιμίων. (Το περίγραμμα της σειράς παρουσιάζεται ως Παράρτημα, στο τέλος αυτού του δοκιμίου) Εδώ, θα περιοριστώ σε μια βασική έρευνα για τον Χάιντεγγερ σε σχέση με την Παραδοσιοκρατία, την γνώση του επί των  Παραδοσιοκρατικών γραπτών και τις πιθανές επικρίσεις του εναντίον αυτής της σχολής σκέψεως.

2. Η αντι-νεωτερικότητα στον Χάιντεγγερ και τους Παραδοσιοκράτες

Ο πρωταρχικός λόγος που ο Χάιντεγγερ συνδέεται με τον Γκενόν και τον Έβολα είναι ότι και οι τρεις ήταν κριτικοί της νεωτερικότητας. Ο Χάιντεγγερ και οι Παραδοσιοκράτες υποστηρίζουν ότι η νεωτερικότητα είναι μια περίοδος παρακμής, ότι απομακρύνεται από μια «αρχέγονη» [2] [5] θέση που ήταν ποιοτικά διαφορετική και απίστευτα ανώτερη. Επιπλέον, οι όροι με τους οποίους αυτοί οι συγγραφείς επικρίνουν τη νεωτερικότητα είναι συχνά εξαιρετικά παρόμοιοι.

Διαβάστε αυτές τις γραμμές από την «Εισαγωγή στη Μεταφυσική» του Χάιντεγκερ, άξιες μνείας, καθώς θα μπορούσαν να είχαν βγει κατευθείαν από το «Η Βασιλείς της Ποσότητος και τα Σημεία των Καιρών» του Γκενόν:

«Όταν η πιο απομακρυσμένη γωνία του πλανήτη έχει κατακτηθεί τεχνολογικά και μπορεί να αξιοποιηθεί οικονομικά· όταν οποιοδήποτε περιστατικό σας αρέσει, οποιαδήποτε στιγμή θέλετε, γίνεται προσβάσιμο όσο πιο γρήγορα θέλετε· όταν μπορείτε ταυτόχρονα να «βιώσετε» μια απόπειρα δολοφονίας εναντίον ενός βασιλέως στην Γαλλία και μια συναυλία συμφωνικής στο Τόκιο· όταν ο Χρόνος δεν είναι παρά ταχύτητα, στιγμιαία και ταυτόχρονη, και ο Χρόνος ως Ιστορία έχει εξαφανισθεί από το Εδωνά Είναι όλων των λαών· όταν ένας πυγμάχος λογίζεται ως ο μεγάλος άνδρας ενός λαού· όταν οι μετρήσεις εκατομμυρίων σε μαζικές συναντήσεις είναι θρίαμβος· τότε, ναι λοιπόν, υπάρχει ακόμα πλανάται σαν  φάντασμα πάνω από αυτήν την αναστάτωση το ερώτημα: για ποιόν λόγο; - πρόα τα πού;- και τότε, τί; Η πνευματική παρακμή της γης έχει προχωρήσει τόσο πολύ, ώστε οι άνθρωποι κινδυνεύουν να χάσουν την τελευταία πνευματική τους δύναμη, αυτήν που καθιστά δυνατόν  ακόμη και να δούμε την παρακμή [που εννοείται σε σχέση με το πεπρωμένο του «Είναι»] και να την αξιολογήσει ως τέτοια. Αυτή η απλή παρατήρηση δεν έχει καμία σχέση με τον πολιτισμικό πεσσιμισμό  - ούτε φυσικά με καμία αισιοδοξία· διότι το σκοτείνιασμα του κόσμου, η φυγή των θεών, η καταστροφή της γης, η υποβάθμιση των ανθρώπων σε μάζα, το μίσος και η δυσπιστία για κάθετι δημιουργικό και ελεύθερο έχει ήδη φθάσει σε τέτοιες αναλογίες σε ολόκληρη την γη, που τέτοιες παιδιάστικες κατηγορίες, όπως απαισιοδοξία και αισιοδοξία έχουν από καιρό καταστεί γελοίες.» [3] [6]

Σε ένα μεταγενέστερο κείμενο, ο Χάιντεγγερ επαναλαμβάνει με έμφαση πολλά από αυτά: «Είπαμε: στη γη, παντού, συμβαίνει ένα σκοτείνιασμα του κόσμου. Τα βασικά γεγονότα σε αυτό το σκοτείνιασμα είναι: η φυγή των θεών, η καταστροφή της γης, η υποβάθμιση των ανθρωπίνων  όντων σε μια μάζα, η υπεροχή της μετριότητος. » [4] [7] Αναλογιστείτε, επίσης , αυτό το απόσπασμα:

«Όλα τα πράγματα βυθίστηκαν στο ίδιο επίπεδο, σε μια επιφάνεια που μοιάζει με έναν τυφλό καθρέφτη που δεν αντανακλά πλέον, που δεν στέλνει τίποτα πίσω. Η επικρατούσα διάσταση έγινε αυτή της επεκτάσεως  και του αριθμού. Το να είσαι ικανός - αυτό δεν σημαίνει πλέον να ξοδεύεις και να δίνεις απλόχερα, χάρη στην υπεραφθονία και την κυριαρχία των πηγών ενέργειας. Αντ 'αυτού, σημαίνει μόνο την άσκηση μιας ρουτίνας στην οποία ο καθένας μπορεί να εκπαιδευθεί, σε συνδυασμό πάντα με μια συγκεκριμένη ποσότητα ιδρώτα και επιδείξεως. Στην Αμερική και την Ρωσία, λοιπόν, όλα αυτά εντατικοποιήθηκαν έως ότου μετατράπηκαν σε αμέτρητες συνέχειες και ούτω καθεξής του αιωνίως ιδίου και αδιάφορου , ώσπου αυτή η ποσοτική ιδιοσυγκρασία η ίδια μία ποιότητα. Μέχρι τώρα σε αυτές τις χώρες, η κυριαρχία μιας διατομής της αδιαφορίας δεν είναι πλέον κάτι επουσιώδες και απλώς άγονο, αλλά είναι η επίθεση αυτού που καταστρέφει βιαίως κάθε βαθμό ιεραρχίας και ό, τι είναι παγκόσμιο-πνευματικό, και τα απεικονίζει ως ψέμα. Αυτή είναι η επίθεση αυτού που αποκαλούμε δαιμονικό [υπό την έννοια του καταστρεπτικού κακού].» [5] [8]

Τέλος, ας εξετάσουμε ένα απόσπασμα από ένα μεταγενέστερο κείμενο, το «Τι ονομάζεται Σκέψη;» (1953):

Η Αφρικανική Σαχάρα είναι μόνον ένα είδος ερήμου. Η καταστροφή της γης μπορεί εύκολα να συμβαδίζει με ένα εγγυημένο ανώτατο βιοτικό επίπεδο για τον άνθρωπο, και εξίσου εύκολα με την οργανωμένη εγκαθίδρυση μιας ενιαίας καταστάσεως ευτυχίας για όλους τους ανθρώπους. Η καταστροφή μπορεί να είναι η ίδια και με τα δύο, και μπορεί να μας στοιχειώνει παντού με τον πλέον απόκοσμο  τρόπο - διατηρώντας τον εαυτό της κρυμμένο. Καταστροφή δεν σημαίνει απλώς μια αργή βύθιση στην άμμο. Η καταστροφή είναι η υψηλής ταχύτητας εκδίωξη  της Μνημοσύνης. Η φράση «η έρημος μεγαλώνει» προέρχεται από ένα άλλο βασίλειο, διαφορετικό  από τις σύγχρονες τρέχουσες αξιολογήσεις της εποχής μας. Ο Νίτσε είπε, «η έρημος μεγαλώνει» πριν από περίπου τρία τέταρτα του αιώνα. Και προσέθεσε, «Αλίμονο σε αυτόν που κρύβει ερήμους μέσα του». [6] [9]

Αυτά τα αποσπάσματα δίνουν μια αρκετά καλή σύνοψη των βασικών στοιχείων της κριτικής του Χάιντεγκερ για τη νεωτερικότητα, η οποία αναπτύσσεται με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια σε ολόκληρο το έργο του. (Αναμφισβήτητα, η αντιπαράθεση του Χάιντεγκερ με τη νεωτερικότητα είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό ολόκληρης της φιλοσοφίας του). Μπορούμε να σημειώσουμε εδώ, κυρίως, τέσσερα σημαντικά σημεία. [7] [10] Θα τα παραθέσω παρακάτω, μαζί με αποσπάσματα από την "Βασιλεία της Ποσότητος" του Γκενόν, για λόγους σύγκρισης:

(α) Η υπεροχή του «ποσοτικού» στη νεωτερικότητα· ο θρίαμβος του ποσοτικού έναντι του ποιοτικού:

Γκενόν: «Η φθίνουσα κίνηση της εκδηλώσεως και κατά συνέπεια του κύκλου του οποίου αποτελεί έκφραση, λαμβάνει χώρα μακριά από τον θετικό ή ουσιαστικό πόλο της υπάρξεως προς τον αρνητικό ή ουσιαστικό πόλο της, και το αποτέλεσμα είναι, ότι όλα τα πράγματα πρέπει προοδευτικά να αποκτήσουν μια όλο και λιγότερο ποιοτική και όλο και περισσότερο ποσοτική όψη· και γι' αυτό η τελευταία περίοδος του κύκλου πρέπει να παρουσιάζει μια πολύ ιδιαίτερη τάση προς την εγκαθίδρυση μιας "βασιλείας της ποσότητας". »[8] [11]

(β) Η ακύρωση της απόστασης στη σύγχρονη περίοδο· η αυξανόμενη «ταχύτητα» της νεωτερικότητος:

Γκενόν: «[Τα γεγονότα] εκτυλίσσονται στις μέρες μας με μια ταχύτητα που δεν είχε προηγούμενο στις προηγούμενες εποχές, και αυτή η ταχύτητα συνεχίζει να αυξάνεται και θα συνεχίσει να αυξάνεται μέχρι το τέλος του κύκλου· υπάρχει έτσι κάτι σαν μια προοδευτική «συρρίκνωση» της διάρκειας, το όριο της οποίας αντιστοιχεί στο «σημείο στάσεως» που αναφέρθηκε προηγουμένως· θα χρειασθεί να επανέλθουμε αργότερα σε μια ειδική εξέταση αυτών των θεμάτων και να τα εξηγήσουμε πληρέστερα". [9] [12]. Και:

« Η αύξηση της ταχύτητας των γεγονότων, καθώς πλησιάζει το τέλος του κύκλου, μπορεί να συγκριθεί με την επιτάχυνση που λαμβάνει χώρα κατά την πτώση βαρέων σωμάτων: η πορεία της εξελίξεως της σημερινής ανθρωπότητας μοιάζει πολύ με την κίνηση ενός κινητού σώματος, το οποίο τρέχει προς τα κάτω σε μια πλαγιά και επιταχύνει όσο πλησιάζει στον πυθμένα...". [10] [13]

(γ) Η ισοπεδωτική επίδραση της νεωτερικότητος· η καταστροφή μιας ιεραρχικής τάξεως:

Γκενόν: «Είναι εξίσου προφανές ότι οι διαφορές των ικανοτήτων δεν μπορούν παρ' όλα αυτά να κατασταλούν εντελώς, έτσι ώστε μια ομοιόμορφη εκπαίδευση να μην δίνει ακριβώς τα ίδια αποτελέσματα για όλους· αλλά είναι εξίσου αληθές ότι, αν και δεν μπορεί να προσδώσει σε κανέναν ιδιότητες που δεν κατέχει, αντιθέτως είναι πολύ καλά προσαρμοσμένη στο να καταστέλλει σε όλους όλες τις δυνατότητες πάνω από το κοινό επίπεδο· έτσι η «ισοπέδωση» λειτουργεί πάντα προς τα κάτω: πράγματι, δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει με άλλον τρόπον, ούσα η ίδια μια μόνον έκφραση της τάσεως προς το κατώτερο, δηλαδή προς την καθαρή ποσότητα ..." . [11] [14]

(δ) Η υπό της νεωτερικότητος αναγωγή των πάντων στην ομοιομορφία:

Γκενόν: «Μια απλή ματιά στα πράγματα όπως είναι αρκεί, για να γίνει σαφές, ότι ο στόχος είναι παντού η αναγωγή των πάντων σε ομοιομορφία, είτε πρόκειται για τους ίδιους τους ανθρώπους είτε για τα πράγματα ανάμεσα στα οποία ζουν, και είναι προφανές, ότι ένα τέτοιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κατά το δυνατόν καταστολή κάθε ποιοτικής διακρίσεως.» [12] [15]

Σε μεταγενέστερα έργα του, ο Χάιντεγγερ συνδέει ρητώς την βούληση της νεωτερικότητος για ομοιομορφία με τη «μηχανοποίηση» των ανθρώπων. Το πνεύμα της τεχνολογίας γίνεται τόσο ολοκληρωτικό, ώστε τελικώς τα ίδια τα ανθρώπινα όντα «επιτάσσονται» (για να χρησιμοποιήσουμε μια χαϊντεγγεριανή έκφραση) και ενσωματώνονται ως δευτερεύοντες μηχανισμοί μέσα στην τεράστια μηχανή της νεωτερικότητος. Στο πλαίσιο αυτό, λάβετε υπ’ όψιν αυτό το απόσπασμα από τον Γκενόν, το οποίο αξίζει να παραθέσουμε εκτενώς:

«Υπηρέτης της μηχανής, ο άνθρωπος πρέπει να γίνει και ο ίδιος μηχανή, και από εκεί και πέρα η εργασία του δεν έχει τίποτα πραγματικά ανθρώπινο, γιατί δεν συνεπάγεται πλέον την χρήση οποιασδήποτε από τις ιδιότητες που συνιστούν πραγματικά την ανθρώπινη φύση. Η κατάληξη όλων αυτών είναι αυτό που ονομάζεται στην σημερινή ορολογία «μαζική παραγωγή», σκοπός της οποίας είναι μόνον η παραγωγή της μεγαλύτερης δυνατής ποσότητας αντικειμένων, και μάλιστα όσο το δυνατόν όμοιων μεταξύ τους , τα οποία προορίζονται για χρήση από ανθρώπους, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι εξίσου όμοιοι· αυτός είναι πράγματι ο θρίαμβος της ποσότητος, όπως επισημάνθηκε προηγουμένως, και είναι με την ίδια λογική ο θρίαμβος της ομοιομορφίας. Αυτοί οι άνθρωποι που περιορίζονται σε απλές αριθμητικές «μονάδες» αναμένεται να ζουν σε κτίσματα, τα οποία μετά βίας  να χαρακτηριστούν ως σπίτια, γιατί αυτό θα αποτελούσε κατάχρηση της λέξεως, αλλά σε «κυψέλες»,  των οποίων τα διαμερίσματα θα είναι όλα σχεδιασμένα σύμφωνα με το ίδιο πρότυπο και θα είναι εξοπλισμένα με αντικείμενα που κατασκευάζονται με «μαζική παραγωγή», κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να εξαφανίζεται από το περιβάλλον στο οποίο ζουν οι άνθρωποι κάθε ποιοτική διαφορά. [13] [16]»

Ένα τελευταίο απόσπασμα από τον Γκενόν: «Ο άνθρωπος "μηχανοποίησε" τα πάντα και κατέληξε τελικώς να μηχανοποιήσει τον εαυτό του, πέφτοντας σιγά-σιγά στην κατάσταση των αριθμητικών μονάδων, παρωδώντας την ενότητα, χαμένος, ωστόσο, στην ομοιομορφία και την ομογενοποίηση των "μαζών", δηλαδή στην καθαρή πολλαπλότητα και σε τίποτε άλλο. Σίγουρα αυτός είναι ο πιο πλήρης θρίαμβος της ποσότητος επί της ποιότητος που μπορεί να φαντασθεί κανείς». [14] [17]

Θα ήταν άσκοπο να συγκεντρώσω περαιτέρω τέτοια αποσπάσματα από τον Γκενόν, δεδομένου ότι το έργο του είναι γεμάτο από αυτά  και ότι πολλοί από τους αναγνώστες μου είναι περισσότερο εξοικειωμένοι με το έργο του Γκενόν παρά με το έργο του Χάιντεγγερ. Θα ήταν εξίσου άσκοπο να παραθέσω τις πολλές σχεδόν πανομοιότυπες παρατηρήσεις του Έβολα (ο οποίος είναι πιθανώς πολύ πιο οικείος στους αναγνώστες μου ακόμη και από τον Γκενόν). Ένα σημαντικό μέρος του έργου του Εβόλα ασχολείται με την επεξεργασία και την επέκταση της κριτικής του Γκενόν για τη νεωτερικότητα, στην οποία ο Εβόλα αφιέρωσε ολόκληρους τόμους (π.χ. Εξέγερση ενάντια στον σύγχρονο κόσμο, Ίππευε την τίγρη, Άνθρωποι ανάμεσα στα ερείπια κ.λπ.) Ωστόσο, οι θέσεις τους αποκλίνουν, όταν ο Εβόλα υποστηρίζει, ότι ο ανώτερος άνθρωπος πρέπει να απαντήσει στη νεωτερικότητα "ιππεύοντας την τίγρη" (δηλ. χρησιμοποιώντας ορισμένα αρνητικά στοιχεία του σύγχρονου κόσμου, τα οποία θα μπορούσαν να καταστρέψουν τους κατώτερους ανθρώπους, για τον θετικό σκοπό της αυτοπραγματώσεως).

3. Τα αποσπάσματα του Έβολα στην Nachlass (Κληρονομία) του Χάιντεγγερ

Τα προαναφερθέντα ελπίζω να έδειξαν στον αναγνώστη, ότι ο Χάιντεγγερ και ο Γκενόν είχαν εντυπωσιακά παρόμοιες απόψεις για τη νεωτερικότητα. Αν και ο Χάιντεγγερ γνώριζε άτομα που σέβονταν τον Γκενόν (π.χ. τον Καρλ Σμιτ και τον Ερνστ Γιούνγκερ), δεν έχει προκύψει καμία απόδειξη, ότι ο Χάιντεγγερ διάβασε πραγματικά το έργο του Γκενόν. Πολύ προσφάτως, όμως, προέκυψαν ενδείξεις ότι ο Χάιντεγγερ διάβασε Έβολα. Ωστόσο, δίχως να υποστηρίζουμε την άποψη, ότι ο Χάιντεγγερ επηρεάστηκε από τον Έβολα ή ότι τον συμπαθούσε, η εξέταση αυτών των στοιχείων θα δείξει ακριβώς, σε ποιό σημείο ο Χάιντεγγερ διαχωρίζει την θέση του από την  Παραδοσιοκρατία. [15] [20]

Στην Nachlass του Χάιντεγγερ (τα έγγραφα που άφησε πίσω του μετά το θάνατό του) βρέθηκε ένα χειρόγραφο σημείωμα, στο οποίο ο φιλόσοφος παραθέτει ένα απόσπασμα από την γερμανική μετάφραση του Friedrich Bauer του 1935 του Εξέγερση εναντίον του Σύγχρονου Κόσμου (Erhebung wider die moderne Welt). Ακολουθεί το απόσπασμα, όπως το αντέγραψε ο Χάιντεγγερ:

« Wenn eine Rasse die Berührung mit dem, was allein Beständigkeit hat und geben kannmit der Welt des Seynsverloren hat, dann sinken die von ihr gebildeten kollektiven Organismen, welches immer ihre Größe und Macht sei, schicksalhaft in die Welt der Zufälligkeit herab

Και μία μετάφρασή του:                             

«Όταν μια φυλή έχει χάσει  επαφή με αυτό , το οποίο είναι το μοναδικό που μπορεί να της προσδώσει σταθερότητα- με τον κόσμο του Είναι [Seyns], τότε οι υπό αυτού σχηματισμένοι συλλογικοί οργανισμοί, όποιο κι αν είναι το μεγαλείο και η δύναμή τους, προορίζονται να βυθισθούν στον κόσμο του τυχαίου.»

Ακολουθεί το ολόκληρη η παράγραφος από το κείμενο του Bauer, για να συγκρίνετε:     

«Wenn eine Rasse die Berührung mit dem, was allein Beständigkeit hat und geben kann — mit der Welt des “Seins” — verloren hat, dann sinken die von ihr gebildeten kollektiven Organismen, welches immer ihre Größe und Macht sei, schicksalhaft in die Welt der Zufälligkeit herab: werden Beute des Irrationalen, des Veränderlichen, des “Geschichtichen,” dessen, was von unten und von außen her bedingt ist. [16] [21]» (Όταν μια φυλή έχει χάσει επαφή με αυτό , το οποίο είναι το μοναδικό που μπορεί να της προσδώσει σταθερότητα- με τον κόσμο του Είναι [Seyns], τότε οι υπό αυτού σχηματισμένοι συλλογικοί οργανισμοί, όποιο κι αν είναι το μεγαλείο και η δύναμή τους, προορίζονται να βυθισθούν στον κόσμο του τυχαίου: θα γίνουν θύματα του παραλόγου, του μεταβλητού, του «ιστορικού» αυτού που εξαρτάται από κάτω και από έξω.)

Παρατηρούμε αμέσως δύο πράγματα, όταν συγκρίνουμε την χειρόγραφη έκδοση του Χάιντεγγερ με το πρωτότυπο. Πρώτον, ο Χάιντεγγερ έχει αποδώσει το Sein ως Seyn. [17] [22] Δεύτερον, ο Χάιντεγγερ  αντικαθιστά την άνω και κάτω τελεία με τελεία και παραλείπει εντελώς το τελευταίο μέρος της πρoτάσεως. Το κομμάτι  μετά την άνω και κάτω τελεία μπορεί να μεταφραστεί ως εξής: «να γίνουν θύματα του παραλόγου, του μεταβλητού, του «ιστορικού» αυτού που εξαρτάται από κάτω και από έξω». Γιατί ο Χάιντεγγερ έκανε αυτές τις αλλαγές; Η πλήρης απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα μας επιτρέψει να δούμε, ότι ο Χάιντεγγερ στην πραγματικότητα απορρίπτει την Παραδοσιοκρατία του Έβολα με τους πιο θεμελιώδεις όρους.

Πρώτα απ' όλα, είναι πιθανό αυτό το αχρονολόγητο σημείωμα να προέρχεται από την δεκαετία του 1930. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Χάιντεγγερ άρχισε να χρησιμοποιεί το Seyn, μια αρχαϊκή γερμανική ορθογραφία του Sein (Είναι). [18] [23] Αλλά γιατί; Τι σήμαινε αυτό; Δεν επρόκειτο απλώς για εκκεντρικότητα εκ μέρους του Χάιντεγγερ. Με τον όρο Seyn, ο Χάιντεγγερ εννοούσε κάτι διαφορετικό από το Sein, το οποίο αναφέρεται στο Είναι που έχουν τα όντα ("Το Είναι ως τέτοιο"). Το Seyn, αντιθέτως, αναφέρεται σε αυτό που ο Χάιντεγγερ αποκαλεί αλλού "το ξέφωτο" (die Lichtung). Αυτή η μεταφορική έκφραση αναφέρεται σε ένα ξέφωτο μέσα σε δάσος, το οποίο επιτρέπει στο φως να εισέλθει, και να φωτίσει ό,τι βρίσκεται μέσα στο ξέφωτο. Ο Thomas Sheehan περιγράφει το ξέφωτο του Χάιντεγγερ ως «τον πάντοτε ήδη ανοιχτό "χώρο"» που καθιστά το Είναι των πραγμάτων (φαινομενολογικά: την νοητότητα των πραγμάτων) δυνατό και αναγκαίο» . [19] [24] Το ξέφωτο είναι αυτό που «δίνει» Είναι.

 Ο Χάιντεγγερ γράφει στο «Το Τέλος της Φιλοσοφίας και το Καθήκον της Σκέψεως" (1964):

« Το ξέφωτο του δάσους βιώνεται σε αντίθεση με το πυκνό δάσος, το οποίο στην παλαιότερη μορφή της γλώσσας μας ονομάζεται Dickung. Το ουσιαστικό "άνοιγμα" [Lichtung] ανάγεται στο ρήμα "ανοίγω" [lichten]. Το επίθετο licht  - "ανοιχτό" είναι η ίδια λέξη με το  "φως" [στμ: das Licht]. Ανοίγω κάτι σημαίνει: κάνω κάτι ελαφρύ, ελεύθερο και ανοιχτό, π.χ. κάνω το δάσος ελεύθερο από δέντρα σε ένα σημείο. Το άνοιγμα που προέρχεται ούτως  είναι το ξέφωτο. . . . Το φως μπορεί να εισρεύσει στο ξέφωτο, στο άνοιγμά του, και να αφήσει την φωτεινότητα να παίξει με το σκοτάδι σε αυτό. Αλλά το φως ποτέ δεν δημιουργεί πρώτο τo άνοιγμα . Αντίθετα, το φως προϋποθέτει το άνοιγμα. Ωστόσο, το ξέφωτο, το άνοιγμα, δεν είναι ελεύθερο μόνον για την φωτεινότητα και το σκοτάδι, αλλά και για την αντήχηση και την ηχώ, για τον ήχο και τη μείωση του ήχου. Το ξέφωτο είναι η ανοιχτή περιοχή για καθετί, το οποίο γίνεται παρόν και απόν. . . . Αυτό που η λέξη [άνοιγμα] προσδιορίζει στην σχέση, επί της οποίας στοχαζόμαστε τώρα, το ελεύθερο άνοιγμα, είναι ένα "αρχέγονο φαινόμενο" [Urphänomenon], για να χρησιμοποιήσω μια λέξη του Γκαίτε. [20] [25]»

Σκεφτείτε ένα απλό παράδειγμα. Πλησιάζω ένα άγνωστο αντικείμενο, το  οποίο βρίσκεται στο κατώφλι της πόρτας μου. Δεν μπορώ να το προσδιορίσω· όσο κι αν προσπαθώ, παραμένει ένα μυστήριο. Αλλά καθώς πλησιάζω ακόμα πιο κοντά, όλα αποκαλύπτονται: Βλέπω τώρα ότι είναι ένα κουτί της Amazon. Αυτήν την στιγμή, αυτό που έχει προκύψει, είναι ότι το Είναι του αντικειμένου - τι είναι, ποια είναι η σημασία του - γίνεται παρόν σε μένα. [21] [26] Για να είναι αυτό καθόλα δυνατόν, πρέπει να φέρω εντός μου ένα συγκεκριμένο ειδικό είδος «ανοίγματος», μέσα στο οποίο το Είναι κάποιου πράγματος γίνεται γνωστό ή γίνεται παρόν. [22] [27]

Σε αντίθεση με τον τρόπο που οι εμπειριστές τείνουν να αντιλαμβάνονται τα πράγματα, στην πραγματικότητα δεν βιώνω τον εαυτό μου σαν να βάζω μια ετικέτα στο αντικείμενο ή να το εντάσσω σε μια νοητική κατηγορία. Αυτό είναι μια ανάλυση μετά το γεγονός της εμπειρίας, όχι αυτό που πραγματικά βιώνω. Αν είμαστε πιο ειλικρινείς έναντι του φαινομένου σε σχέση με τους εμπειριστές (δηλαδή, αν είμαστε καλοί φαινομενολόγοι) πρέπει να αναφέρουμε, ότι η εμπειρία είναι στην πραγματικότητα κάτι, στο οποίο το Είναι του πράγματος φαίνεται να «βγαίνει προς τα έξω» ή να εκδηλώνεται, καθώς ερευνούμε το αντικείμενο. Αλλά, και πάλι, αυτό είναι δυνατό μόνον ένεκα της «ανοιχτότητας» στην οποία αναφερθήκαμε προηγουμένως. Σε αυτό το άνοιγμα, το Είναι επιδεικνύεται- «φωτίζεται» μέσα στον χώρο του μεταφορικού «ξέφωτου».

Έτσι, σύμφωνα με τον Χάιντεγγερ είναι δυνατόν να μιλήσουμε για κάτι βαθύτερο ή πιο απόλυτο από το ίδιο το Είναι (όθεν για ένα Urphänomenon): αυτό που επιτρέπει την συνάντησή μας με το Είναι των όντων κατ' αρχάς, το ανοιχτό ξέφωτο. Όταν ο Χάιντεγγερ αναφέρεται στην περίφημη «λήθη του Είναι» (Vergessenheit des Seins), στην πραγματικότητα αναφέρεται στην λησμονιά του ξέφωτου. [23] [28] Το ξέφωτο λησμονείται υπό την έννοια, ότι έχουμε ξεχάσει αυτό, χάρη στο οποίο μας δίδεται το Είναι. Όπως θα πραγματευθώ αργότερα, ο Χάιντεγγερ θεωρεί, ότι η Δυτική μεταφυσική παράδοση, ξεκινώντας από τους προσωκρατικούς, ξεχνά συστηματικά το ξέφωτο και εντοπίζει όλα τα σύγχρονα δεινά μας σε αυτήν τη λήθη. Γράφει: «Στην πραγματικότητα, η ιστορία της Δυτικής σκέψεως αρχίζει, όχι με το να σκέφτεται αυτό που είναι το πιο στοχαστικό, αλλά με το να το αφήνει να παραμείνει ξεχασμένο». [24] [29]

ΠΗΓΗ: Έρημη Χώρα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.