Η πανδημία γέρασε τον εγκέφαλό μας – Τι αναφέρει νέα μελέτη με ισχυρή ελληνική υπογραφή

  

Νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ με Έλληνα επικεφαλής έδειξε εγκεφαλική γήρανση κατά περίπου έξι μήνες εξαιτίας της πανδημικής συνθήκης, ακόμη και για όσους δεν νόσησαν

Θεοδώρα Ν. Τσώλη

Η πανδημία της COVID-19 πέρασε και πάει, σωστά; Λάθος (τουλάχιστον κατά το ήμισυ). Διότι μπορεί να πέρασε (αν και κρούσματα και θάνατοι συνεχίζουν να καταγράφονται ανά τον κόσμο), ωστόσο, όπως αποδεικνύουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία, εκατομμύρια άνθρωποι δεν μπορούν να πουν ότι… πάει αφού έχει αφήσει έντονα (πιθανώς και ανεξίτηλα) ίχνη στον οργανισμό τους, και δη στον εγκέφαλό τους – και δεν μιλάμε μόνο για τους ασθενείς με μακρά COVID-19, που εκτιμάται ότι μπορεί να αγγίζουν ως και τα 400 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως.

Μια νέα μελέτη ερευνητών του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, με ισχυρή ελληνική υπογραφή, η οποία δημοσιεύθηκε προσφάτως στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications», δείχνει ότι η κορωνο-πανδημία επιτάχυνε τη γήρανση του εγκεφάλου του παγκόσμιου πληθυσμού – μάλιστα αυτό φάνηκε να αφορά όχι μόνο τα άτομα που μολύνθηκαν με τον πανδημικό κορωνοϊό SARS-CoV-2 αλλά και όσους δεν δέχθηκαν ποτέ την… επίσκεψή του.

Η «εκπαίδευση» και η ανάλυση

Πώς απεδείχθη αυτή η επιτάχυνση της γήρανσης του εγκεφάλου; Μέσω ανάλυσης μαγνητικών τομογραφιών – με τη χείρα βοηθείας της μηχανικής μάθησης – 1.000 ενηλίκων της βρετανικής βιοτράπεζας (UK Biobank – μια τεράστια επιδημιολογική τράπεζα βιοδεδομένων που επιτρέπει πλείστες βιολογικές και ιατρικές μελέτες).

Όπως εξήγησε στο Βήμα-Science ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Υπολογιστικής Νευροαπεικόνισης του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ Σταμάτιος Σωτηρόπουλος, «φανταστείτε ότι σας ζητούν να εκτιμήσετε την ηλικία κάποιου.

Πιθανότατα θα επικεντρωθείτε σε ορισμένα χαρακτηριστικά του – π.χ. χαρακτηριστικά του προσώπου ή του δέρματος, χρώμα μαλλιών, φυσική κατάσταση – και τελικά θα κάνετε μια εκτίμηση με βάση τις προηγούμενες εμπειρίες σας από άτομα που έχετε δει. Εμείς ακολουθήσαμε μια παρόμοια λογική αναλύοντας μαγνητικές τομογραφίες του εγκεφάλου, αλλά χρησιμοποιήσαμε υπολογιστικά μοντέλα και πολλά δεδομένα για να επιτύχουμε μεγαλύτερη ακρίβεια.

Συγκεκριμένα, εκπαιδεύσαμε ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης ώστε να αναγνωρίζει και να προβλέπει την ηλικία του εγκεφάλου αναλύοντας μαγνητικές τομογραφίες του. Χρησιμοποιήσαμε απεικονίσεις περίπου 15.000 υγιών ατόμων της UK Biobank για την εκπαίδευση του μοντέλου και καταφέραμε να προσδιορίσουμε αν ο εγκέφαλος ενός ατόμου ήταν νεότερος από την ηλικία του, γηραιότερος ή αν αντιστοιχούσε στη χρονολογική ηλικία του».

Στη συνέχεια, όπως περιέγραψε ο έλληνας καθηγητής, η ερευνητική ομάδα εφήρμοσε αυτή την προσέγγιση προκειμένου να μελετήσει την επίδραση της γήρανσης του εγκεφάλου εξαιτίας της πανδημίας της COVID-19 στα 1.000 άτομα της UK Biobank.

«Κάποιοι από τους εθελοντές είχαν υποβληθεί σε δύο μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου πριν από την πανδημία, ενώ κάποιοι άλλοι είχαν υποβληθεί σε μια προ-πανδημική και μια μετα-πανδημική τομογραφία. Κοινώς οι δύο ομάδες εθελοντών είχαν την ίδια αφετηρία αλλά τις χώριζε μια καθοριστική εμπειρία μεταξύ των δύο μαγνητικών τους, η οποία δεν ήταν άλλη από την πανδημική συνθήκη».

Γηρασμένοι μετα-πανδημικοί εγκέφαλοι

Τι έδειξε αυτή η συγκριτική ανάλυση; Μετα-πανδημικούς εγκεφάλους που είχαν… γεράσει πριν την ώρα τους. «Είδαμε ότι στην ομάδα εθελοντών που εξετάστηκαν μετά την πανδημία παρατηρείτο γήρανση του εγκεφάλου μεγαλύτερη από το αναμενόμενο σε σύγκριση με την ομάδα που είχε εξεταστεί δύο φορές πριν από την πανδημία – η γήρανση φάνηκε να επιταχύνθηκε κατά 5,5 μήνες κατά μέσο όρο.

Μας εξέπληξε μάλιστα το γεγονός ότι η γήρανση του εγκεφάλου αφορούσε όλους τους εθελοντές, είτε είχαν μολυνθεί με τον πανδημικό κορωνοϊό είτε όχι – να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι η συντριπτική πλειονότητα των συμμετεχόντων εθελοντών της UK Biobank που μολύνθηκαν με τον SARS-CoV-2 είχαν περάσει ήπια COVID-19, δεν επρόκειτο για άτομα που είχαν νοσηλευθεί εξαιτίας βαριάς νόσησης».

Πώς μπορεί να εξηγηθεί αυτή η συνολική επιτάχυνση της εγκεφαλικής γήρανσης; ρωτήσαμε τον δρα Σωτηρόπουλο. «Η σωρευτική επίδραση όλων των στρεσογόνων παραγόντων που συνδέονταν με την πανδημία, όπως το έντονο άγχος, η κοινωνική απομόνωση, ο περιορισμός των αλληλεπιδράσεων με άλλα άτομα, η μείωση της φυσικής δραστηριότητας και της ευζωίας, φάνηκε ότι άφησε έντονα σημάδια στον εγκέφαλο ακόμη και των ατόμων που δεν μολύνθηκαν ποτέ».

Ακόμη πιο έντονα «εγκεφαλικά ίχνη» παρατηρήθηκαν σε ορισμένες υπο-ομάδες των εθελοντών. Αυτές ήταν οι ηλικιωμένοι, οι άνδρες και τα άτομα χαμηλότερου κοινωνικο-οικονομικού επιπέδου. «Τα άτομα με περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, με χαμηλότερο εισόδημα και μορφωτικό επίπεδο, βίωσαν την πανδημία υπό πιο αντίξοες συνθήκες και είχαν μικρότερη ψυχική ανθεκτικότητα ώστε να αντεπεξέλθουν στις επιβαρυντικές επιδράσεις της. Σε ό,τι αφορούσε τους άνδρες, το εύρημά μας συνάδει με εκείνα προηγούμενων μελετών που έχουν δείξει ότι το φύλο παίζει ρόλο στη γήρανση, με τους άνδρες να είναι πιο ευάλωτοι» σημείωσε ο Έλληνας επικεφαλής της μελέτης.

Υπάρχει αναστροφή;

Το μεγάλο ερώτημα είναι βέβαια αν οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν στον εγκέφαλο εξαιτίας της πανδημίας είναι αναστρέψιμες. Και δεν μπορούσαμε να μη θέσουμε το καίριο αυτό ερώτημα στον δρα Σωτηρόπουλο.

«Με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι αλλαγές είναι δυνατόν να αναστραφούν ή εάν υπάρχει επίσης περίπτωση να εμφανιστούν μακροπρόθεσμα συμπτώματα στα άτομα που αυτή τη στιγμή παρουσιάζουν αλλαγές στον εγκέφαλό τους, οι οποίες είναι όμως ασυμπτωματικές.

Είναι βέβαια πιθανό το σενάριο να υπάρξει αναστροφή, αλλά για να το προσδιορίσουμε θα χρειαστεί να διεξαγάγουμε μια νέα μαγνητική τομογραφία μετά από χρόνια στην ίδια ομάδα εθελοντών. Η UK Biobank βρίσκεται σε διαδικασία διεξαγωγής τέτοιων επαναληπτικών εξετάσεων του εγκεφάλου, οπότε στο μέλλον θα έχουμε την πολυπόθητη απάντηση».

Σε κάθε περίπτωση πάντως, κατά τον καθηγητή «η νέα μελέτη μάς υπενθυμίζει ότι η υγεία του εγκεφάλου μας δεν διαμορφώνεται μόνο από τα παθογόνα και τις λοιμώξεις αλλά και από το περιβάλλον στο οποίο εκτιθέμεθα καθημερινά». Μια υπενθύμιση που ισχύει με πανδημία ή χωρίς και πρέπει να τη λάβουμε όλοι σοβαρά υπόψη…

Η διαφορά για τους νοσήσαντες

Μια ειδοποιός διαφορά κατεγράφη μεταξύ νοσησάντων με COVID-19 και μη, σύμφωνα με τη μελέτη. Μόνο στα άτομα που «συναντήθηκαν» με τον SARS-CoV-2 η παρατηρούμενη γήρανση του εγκεφάλου μεταφράστηκε σε απτά συμπτώματα σε ό,τι αφορούσε τη λειτουργικότητά τους.

«Τα άτομα που είχαν νοσήσει ήπια παρουσίασαν μείωση σε ορισμένες γνωστικές ικανότητες, όπως η ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών και η γνωστική ευελιξία, η ικανότητα δηλαδή προσαρμογής σε νέες συνθήκες οι οποίες απαιτούν τροποποίηση της συμπεριφοράς» σημείωσε ο δρ Σωτηρόπουλος. Το εύρημα αυτό μαρτυρεί, κατά τον καθηγητή, ότι η γήρανση του εγκεφάλου που επέφερε η πανδημία πιθανώς προκάλεσε συμπτώματα μόνο όταν συνδυάστηκε με νόσηση.

«Ο ρυθμός γήρανσης του εγκεφάλου, ο οποίος προέκυψε μέσα από εμφανείς αλλαγές στη μικροδομή και στη μορφολογία του, ήταν ίδιος μεταξύ των δύο ομάδων εθελοντών. Ωστόσο η εμπειρία και μόνο της πανδημίας δεν φάνηκε να συνδέεται με συμπτώματα – τουλάχιστον μέχρι στιγμής.

Τα άτομα που είχαν νοσήσει ήταν τα μόνα που παρουσίασαν γνωστικά προβλήματα, πιθανότατα καθώς η λοίμωξη με τον SARS-CoV-2, όπως και άλλες λοιμώξεις, συνοδεύεται από φλεγμονώδεις και αγγειακές αλλαγές».

ΠΗΓΗ: www.tovima.gr

Μόλις 70.000 τα «πρωτάκια» στο σχολικό έτος 2025-2026 – Στους 650.000 οι μουσουλμάνοι αλλοδαποί

Εξαφανίζεται το ελληνικό γένος, ενώ αντίστοιχα οι αλλοδαποί μουσουλμάνοι είναι ήδη το 5,7% του πληθυσμού με συνεχείς ανοδικές τάσεις.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία τα «πρωτάκια» της νέας σχολικής περιόδου 2025-2026, ανέρχονται σε μόλις 71.181 κάτι που κάνει τη φετινή σχολική χρονιά την πλέον ολιγάριθμα στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας.

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

Η φοροαφαίμαξη ως… εργαλείο εθνοκάθαρσης

Του Αλκιβιάδη Κεφαλά*

Δεκαπενταύγουστο, ο Περικλής, ένας μη κρατικοδίαιτος μικρός επιχειρηματίας, πατέρας τριών παιδιών, πέθανε από εγκεφαλικό συντριμμένος υπό το βάρος χρεών 30.000 ευρώ σε τράπεζες και Δημόσιο. Δεν ήταν τζογαδόρος, γυναικάς, πότης, χασικλής ή σπάταλος. Ήταν ένας απλός οικογενειάρχης, σκλάβος του Μητσοτάκη, που μοχθούσε από το πρωί μέχρι το βράδυ, όπως χιλιάδες όμοιοί του, σε ένα κράτος που επέβαλε τον ΕΝΦΙΑ, τα τεκμαρτά εισοδήματα και τα τεκμήρια για να σιτίζει λάθρο.

Οι Μητσοτάκης, Σαμαράς και Τσίπρας θεώρησαν την εργασία και τον αγώνα επιβίωσης των Ελλήνων έγκλημα και το διαμέρισμα των 80 τετραγωνικών πολυτελή διαβίωση. Το κράτος-μαφία υποχρέωνε τον Περικλή να πληρώνει φόρους όχι για αυτά που πραγματικά κέρδιζε, αλλά για τα υποθετικά χρήματα που η εγκληματική οργάνωση θεωρούσε ότι έκρυβε. Η οικογένεια του νεκρού κληρονόμησε το βάρος της στέγης και τον εφιάλτη του πλειστηριασμού, μην έχοντας επιπλέον πόρους για να επιβιώσει.

Τη δυστοπία του Μητσοτάκη δεν τη νοιάζει εάν η δυστυχία είναι αποτέλεσμα των πολιτικών της. Βλέπει μόνο τετραγωνικά. Ο ΕΝΦΙΑ, ο φόρος τεκμηρίων, τα τεκμαρτά εισοδήματα εκπέμπουν το ίδιο διαβολικό μήνυμα: «Μένεις σε σπίτι; Έχεις λεφτά. Πλήρωσέ μας». Για τους μαφιόζους του ΟΠΕΚΕΠΕ το να μην κοιμάσαι στον δρόμο είναι προνόμιο που πρέπει να φορολογείται.

Αυτή η λογική δεν είναι καινούργια. Ο μητσοτακισμός την αντέγραψε από την Τουρκία του 1942. Τότε, με πρόσχημα την «οικονομική συνεισφορά στον πόλεμο», όπου η Τουρκία δεν συμμετείχε, η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Şükrü Saracoğlu επέβαλε σε Έλληνες, Εβραίους και Αρμένιους τον «φόρο περιουσίας-Varlık Vergisi» ως εργαλείο εθνοκάθαρσης.

Οι χριστιανοί και οι Εβραίοι πλήρωναν δεκάδες φορές περισσότερο φόρο για τα ακίνητά τους απ’ ό,τι πλήρωναν οι μουσουλμάνοι. Όσοι δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν έχασαν σπίτια, επιχειρήσεις, περιουσίες. Πολλοί αυτοκτόνησαν. Άλλοι στάλθηκαν στα καταναγκαστικά έργα του Άσκαλε, όπου πολλοί πέθαναν από το κρύο και τις κακουχίες.

Η ομοιότητα είναι απόλυτη και οδυνηρά αναγνωρίσιμη, δυστυχώς όμως από λίγους. Και στις δύο περιπτώσεις ο φόρος δεν λειτουργεί ως συμβολή στο κοινό ταμείο, αλλά ως εθνοτική «ποινή ύπαρξης». Στην Τουρκία η ποινή επεβλήθη επειδή ήσουν Έλληνας, Εβραίος ή Αρμένιος. Σήμερα στην Ελλάδα η ποινή επιβάλλεται επειδή είσαι Έλληνας. Την ίδια στιγμή οι εισβολείς σιτίζονται και διαμένουν δωρεάν σε σπίτια με επιδόματα. Τότε το μήνυμα ήταν «η ίδια σου η ύπαρξη είναι βάρος για το έθνος». Σήμερα το μήνυμα Μητσοτάκη είναι «η αξιοπρέπεια και το σπίτι είναι πολυτέλειες και γι’ αυτό οφείλεις να πληρώνεις».

Η ιστορία του Περικλή δεν είναι μεμονωμένη. Είναι η ιστορία ενός άτυχου λαού και ενός μεταπολιτευτικού κομματικού μηχανισμού ΟΠΕΚΕΠΕδων που έχει πάψει να ξεχωρίζει τον πολίτη από τον σκλάβο, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες να έχουν διαφύγει στο εξωτερικό επειδή οι φόροι γίνονται ξανά μηχανισμοί εξόντωσης.

Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα η ληστρική φορολογία αποτελεί σκάνδαλο ιστορικής μνήμης. Δεν μαθαίνουμε ποτέ και τίποτα από τις παλιές πληγές. Ο Varlık Vergisi δίδαξε ότι η φορολογία αποτελεί όπλο εθνοκάθαρσης. Ο ΕΝΦΙΑ, τα τεκμήρια και το τεκμαρτό εισόδημα δείχνουν και αυτά ότι είναι όπλα εθνικής εκκαθάρισης επειδή σκοτώνουν τη μεσαία τάξη, γονατίζουν τις οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα και μετατρέπουν το σπίτι από καταφύγιο σε φυλακή χρεών.

Μπορεί η γλώσσα να προσαρμόζεται αναλόγως για να πείθει τους αφελείς να πληρώνουν και η τεχνοκρατική πρόφαση να εκσυγχρονίζεται, αλλά το μοτίβο παραμένει το ίδιο: Ο φόρος στην Ελλάδα είναι εργαλείο υποταγής και θανάτου, όχι δικαιοσύνης.

Ανάμεσα στο 1942 της Κωνσταντινούπολης και το 2025 της Αθήνας απλώνονται ο φόβος και η ανασφάλεια εκατομμυρίων Ελλήνων που βλέπουν τον μόχθο τους να μετατρέπεται σε βίλες των ΟΠΕΚΕΠΕδων (5.000 στρέμματα βοσκοτόπια κατέχει υπουργός), σε απειλές και εκβιασμούς κατασχέσεων, σε τάφους πρόωρων θανάτων.

*Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, UK, τ. διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Στη λάθος πλευρά της Ιστορίας

  

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης οδήγησε τη χώρα στη λάθος πλευρά της Ιστορίας σαν… Πίνατ του Ζελένσκι και σαν υπάλληλος λόμπι των Δημοκρατικών, δίχως καμία εξουσιοδότηση

Του Βασίλη Γαλούπη

Η Ελλάδα έπεσε στην παγίδα που της έστησε ο Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός οδήγησε τη χώρα σε μία εξαρχής βέβαιη ήττα. Και ήταν το χειρότερο είδος αποτυχίας, γιατί ήταν αχρείαστη. 

Ο Μητσοτάκης βάσισε την ύπαρξη όλης της πολιτικής του στο Ουκρανικό πάνω σε ευσεβείς πόθους και φαντασιώσεις κάποιων λόμπι των Αμερικανών Δημοκρατικών. Κι έτσι, πρώτα σαν υπάλληλος και μετά ως πρωθυπουργός, έπαιξε ανεύθυνα τη χώρα μας στα ζάρια, χωρίς να ενδιαφέρεται για τις βλάβες που προκαλεί παριστάνοντας τον… Πίνατ του Ζελένσκι. 

Όπως απέδειξε και το επικοινωνιακό σόου Τραμπ – Πούτιν στην Αλάσκα, το πάρτι τελείωσε και ήρθε η ώρα για τον λογαριασμό. Όλες οι αποφάσεις είναι ειλημμένες και το μόνο που απομένει να φανεί είναι αν η ήττα για την Ουκρανία θα αποδειχθεί βαριά ή ακόμα βαρύτερη. Δυστυχώς, ένα μέρος του λογαριασμού θα σταλεί και στον ελληνικό λαό εξαιτίας της μονόφθαλμης στάσης Μητσοτάκη.

Από το Ισραήλ μέχρι τη Γαλλία, όλες οι χώρες κράτησαν μια ισορροπία. Καταδίκαζαν μεν τη ρωσική εισβολή, αλλά δεν σήκωναν και παντιέρα πολέμου. Ο Μητσοτάκης, με τον μακάριο φανατισμό ενός ασόβαρου, το μετέτρεψε σε θέμα προσωπικό. 

Αρχικά, θα νόμιζε κανείς πως πρόκειται για βεντέτα Πούτιν – Οικογένειας Μητσοτάκη. Στις 22 Σεπτεμβρίου 2022 ο Μητσοτάκης έκανε μια σοκαριστική δήλωση. Ενώ τον ρωτούσαν από το Bloomberg για τις προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν κατά της Ελλάδας, ο ίδιος απάντησε ως εκπρόσωπος του ουκρανικού Κοινοβουλίου: «Εμείς διεξάγουμε πόλεμο με τη Ρωσία», τοποθετώντας την Ελλάδα στην κορυφή της μαύρης λίστας των εχθρών του Κρεμλίνου. 

Της επικίνδυνης και ακατάληπτης αυτής δήλωσης είχε προηγηθεί λίγες μέρες πριν και μια αλλόκοτη τοποθέτηση της πρωθυπουργικής αδελφής Ντόρας: «Είμαστε σε μια χώρα που έχει συγκεκριμένη απειλή εξ ανατολών, σε μια χώρα που είναι σε πόλεμο με τη Ρωσία». Κατά την Μπακογιάννη, δηλαδή, η Τουρκία απλά μας απειλεί, ενώ η Ρωσία μάς κάνει πόλεμο!

Η κήρυξη πολέμου από την οικογένεια Μητσοτάκη, για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα Μπάιντεν – Ζελένσκι και όχι της Ελλάδας, δεν πέρασε τότε απαρατήρητη από τη ρωσική πρεσβεία, η οποία μισογελώντας μισοσοβαρά ενημέρωνε: «Εμείς, πάντως, δεν έχουμε κηρύξει κανέναν πόλεμο στην Ελλάδα». 

Ο Μητσοτάκης επί 3,5 χρόνια, και δίχως καμία εξουσιοδότηση, έσυρε την Ελλάδα από μια πολυδιάστατη διπλωματία σε μια ταπεινωτική ήττα. Αντί να μετράμε οφέλη, καλούμαστε να πληρώσουμε ένα δυσβάσταχτο κόστος μακράς διαρκείας ως πρώτοι στο «κλαμπ των ηττημένων». 

Ο Έλληνας πρωθυπουργός, εκμεταλλευόμενος την ψήφο του ελληνικού λαού, έκανε Ι.Χ. εξωτερική πολιτική, παραβιάζοντας κάθε κανόνα κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης:

1.    Λέει ψέματα από το 2022 μέχρι σήμερα για τον βαθμό ανάμειξης της Ελλάδας στον ρωσοουκρανικό πόλεμο. Καραβιές και φορτηγά φυγαδεύονται κρυφά απ’ όλη την επικράτεια με φορτία από πολύτιμα για την ασφάλεια της χώρας και ακριβοπληρωμένα από τον ελληνικό λαό οπλικά συστήματα. 

2.    Κάποια από τα οπλικά συστήματα που μυστικά αποστέλλει ο Μητσοτάκης στην Ουκρανία καταλήγουν συχνά σε χέρια λαθρεμπόρων και σε άλλες εμπόλεμες ζώνες. 

3.    Η ελληνική κυβέρνηση δεν φρόντισε να βάλει καμία ρήτρα στους Ουκρανούς ώστε να μη χρησιμοποιούν τα ελληνικά όπλα για δολοφονίες ελληνόφωνων πληθυσμών σε εμπόλεμα μέρη όπως η Μαριούπολη. 

4.    Αντί να διαλέξει ποια γεωπολιτική ανάμειξη και ποια εκδούλευση θα «πουλήσει», πότε και σε ποιον, όπως σοφά για τα συμφέροντά της έπραξε η Τουρκία με «διπλό» παιχνίδι, ο Μητσοτάκης παρέδωσε τα πάντα δωρεάν. Με ολέθριο αποτέλεσμα την γιγάντια ενδυνάμωση της Τουρκίας εν μέσω «ουκρανικής κρίσης». Η Άγκυρα αναβαθμίστηκε σε διεθνή παίκτη και απαραίτητο «σύμμαχο» και για τις ΗΠΑ, και για τη Ρωσία, και για την Ε.Ε., και για την Ουκρανία! Ο Μητσοτάκης, αντίθετα, συρρίκνωσε τη χώρα, προς όφελος της Τουρκίας, στον ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου». Ουδείς υπολογίζει πλέον τον λόγο της Ελλάδας. 

5.    Φρόντισε με πληρωμένη επικοινωνιακή προπαγάνδα στο εσωτερικό να δαιμονοποιήσει κάθε ψύχραιμη στάση. Δεν άφησε κανένα παραθυράκι για καμία ισορροπία, μέχρι και τα Μπολσόι απαγόρευσε! Ξαμόλησε τον στρατό των παρκετέζων του να χωρίσει την Ελλάδα σε «πουτινάκια» και «ουκρανόφιλους». Αντί στρατηγικής και διπλωματίας, η Ελλάδα με τη μοναδική γεωπολιτική θέση μετατράπηκε σε στρατευμένο χούλιγκαν του Κιέβου, όχι σε διαπραγματευτή.

Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, μια σύμπλευση Τραμπ – Πούτιν που ήδη βλέπουμε να παγιώνεται θα είναι η χειρότερη προοπτική για την Ελλάδα. Ο πρωθυπουργός γνώριζε ότι βρισκόμαστε πια στην εποχή της γεωπολιτικής βίας, όχι του Διεθνούς Δικαίου. Είχε υποχρέωση να διαφυλάξει τις συμμαχίες και τις πολύτιμες σχέσεις της χώρας, μια που το Διεθνές Δίκαιο δεν ορίζει πλέον σύνορα. Τα ορίζει η ωμή ισχύς. 

Τώρα που ο νικητής αναδείχθηκε, η Ελλάδα θα πρέπει να αντιμετωπίσει λόγω των επιλογών Μητσοτάκη την εκδίκηση της Μόσχας, που θα σερβιριστεί κρύα σε Κυπριακό και Αιγαίο, την αδιαφορία του Τραμπ για τα ελληνικά δίκαια και τις τουρκικές απαιτήσεις για οικόπεδα στην ελληνική θάλασσα. Ο Κυριάκος έγινε ο ηγέτης που κατάφερε να χάσει έναν πόλεμο που δεν ήταν καν ο δικός του…

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα «δημοκρατία»