Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2024

O Jonathan Swift για την πολιτική ψευδολογία και τους πολιτικούς

Ο Τζόναθαν Σουίφτ (Jonathan Swift, Δουβλίνο,1667-1745) ήταν Βρετανός σατιρικός συγγραφέας, στοχαστής και ιερέας της αγγλικανικής εκκλησίας. Έγραψε σάτιρες, δοκίμια, θρησκευτικά έργα, ποιήματα, άρθρα, επιστολές κ.λπ. ενώ ασχολήθηκε και με την πολιτική.

Έγινε πασίγνωστος για το περίφημο μυθιστόρημα φαντασίας «Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ» (1726), μέσα από το οποίο σατιρίζει τους διεφθαρμένους πολιτικούς, τους αυλικούς κόλακες, το δικαστικό σύστημα και εν γένει τις παθογένειες της ανθρώπινης κοινωνίας.

«Τα Ταξίδια του Γκιούλιβερ» θεωρείται ως ένα από τα πλέον αναγνωρισμένα κλασικά έργα της αγγλικής λογοτεχνίας ενώ ο συγγραφέας του ως ο σημαντικότερος σατιρικός πεζογράφος στην αγγλική γλώσσα με τεράστια λογοτεχνική επιρροή σε μεταγενέστερους συγγραφείς.

Στο παρακάτω απόσπασμα από το εν λόγω πεζογράφημα ο Σουίφτ σατιρίζει τους υπουργούς της κυβέρνησης της εποχής του:

«Ο υπουργός του κράτους είναι ένα πλάσμα απαλλαγμένο από χαρά και λύπη, αγάπη και μίσος, οίκτο και θυμό. Δεν έχει άλλα πάθη εκτός από τον πλούτο, την εξουσία και τους τίτλους. Χρησιμοποιεί τα λόγια του για να εκφράσει οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό που έχει στο μυαλό του. Ποτέ δεν λέει την αλήθεια, εκτός αν πρέπει να τη θεωρήσει ως ψέμα. Οι υπουργοί αριστεύουν στα τρία βασικά συστατικά: αυθάδεια, ψευτιά και δωροδοκία».

Καθώς, ως γνωστό, πολλοί από τους πολιτικούς επαγγέλλονται τη δικηγορία, ιδού τι γράφει ο Σουίφτ για τους δικηγόρους:

«…Οι δικηγόροι αποφεύγουν να μπουν στην ουσία της υπόθεσης. Είναι φωνακλάδες, επιθετικοί και κουραστικοί και ασχολούνται με όλα τα άλλα περιστατικά που δεν έχουν σχέση με το θέμα. Αυτή η φάρα έχει δική της διάλεκτο που κανένας θνητός δεν τους καταλαβαίνει. Συγχέουν την αλήθεια με το ψέμα και το δίκαιο με το άδικο, και έτσι χρειάζονται 30 χρόνια για να αποφασίσουν αν το χωράφι που βρήκα από τον προπάππο μου, εδώ και έξι γενιές, ανήκει σε μένα ή σε κάποιον ξένο που ζούσε 500 χιλιόμετρα μακριά...»

Στην πραγματεία του «Η Τέχνη της πολιτικής ψευδολογίας» (1712), ο Τζόναθαν Σουίφτ ισχυρίζεται ότι στην πολιτική υπάρχουν τριών ειδών ψεύδη: τα συκοφαντικά, τα αυξητικά, και τα μεταθετικά. Το συκοφαντικό ψεύδος είναι αυτό που συκοφαντεί, δυσφημεί, μειώνει, κακολογεί με σκοπό να αφαιρέσει από κάποιο σπουδαίο πρόσωπο την υπόληψη που διατηρεί. Το αυξητικό ψεύδος αποδίδει σε ένα σπουδαίο πρόσωπο μεγαλύτερη αξία και φήμη από εκείνες που του αναλογούν. Τέλος, το μεταθετικό ψεύδος είναι εκείνο που μεταθέτει τις καλές ή τις κακές πράξεις ενός ανθρώπου σε κάποιον άλλον.

Στην ίδια πραγματεία ο Σουίφτ βάλει κατά των πολιτικών απατεώνων της Μ. Βρετανίας της εποχής του:

«Λαμβάνοντας υπόψη τη φυσική τάση του ανθρώπου να ψεύδεται και την τάση του πλήθους να πιστεύει, ομολογώ ότι δεν γνωρίζω πως να χειριστώ το χιλιοειπωμένο ρητό που μας διαβεβαιώνει ότι στο τέλος η αλήθεια θα λάμψει. Το νησί μας μέσα στα τελευταία είκοσι περίπου χρόνια έχει σηκώσει το βάρος συμβούλων και ανθρώπων που οι αρχές και τα συμφέροντά τους απέβλεπαν στην εξαχρείωση των ηθών μας, στην τύφλωση της αντίληψής μας, στην εξάντληση του πλούτου μας, στην καταστροφή της συγκρότησής μας, μέχρι να μας οδηγήσει στο χείλος της καταστροφής».   

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.