Ιμμάνουελ Καντ: Ένα κείμενο ύμνος στην Αξιοπρέπεια και τον Άνθρωπο

Ο άνθρωπος στο σύστημα της φύσης (φαινόμενο του ανθρώπου, ζωώδης λογική) είναι ένα ον μικρής σημασίας και, μαζί με τα άλλα ζώα, θεωρούνται ως προϊόντα της γης, κι έτσι έχει μια συνηθισμένη αξία…. Αλλά ο άνθρωπος, ως άτομο, δηλαδή, όπως ένα υποκείμενο ενός ηθικά πρακτικού λόγου, εξυψώνεται πάνω απ ‘όλες τις αξίες. Για μια τέτοια αξία (ο άνθρωπος νοούμενο) δεν πρέπει να αποτιμάται μόνο ως μέσο προς τους σκοπούς άλλων ανθρώπων, ή ακόμα και σε δικούς του σκοπούς, αλλά θα πρέπει να βραβεύεται ο ίδιος ως αυτοσκοπός. Αυτό σημαίνει ότι, κατέχει μια αξιοπρέπεια (μια απόλυτη εσωτερική αξία), ενώ παράλληλα εξαναγκάζει όλα τα άλλα έλλογα όντα του κόσμου να τον σέβονται, μπορεί να αναμετρηθεί εναντίον κάθε άλλου μέλους του είδους του, και μπορεί να εκτιμήσει τον εαυτό του σε μια βάση ισότητας με τους υπόλοιπους.

Η ανθρωπότητα στο ίδιο το άτομο, είναι το αντικείμενο του σεβασμού που μπορεί να απαιτήσει από κάθε άλλο ον, αλλά που δεν πρέπει επίσης και να χάσει. Κατά συνέπεια, πρέπει και μπορεί να αξιολογήσει τον εαυτό του έχοντας μεγάλα και μικρά σταθμά, σύμφωνα με τα οποία ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του ως ένα λογικό ον (ανάλογα με τη ζωώδη φύση του) ή ως έχων έναν εύληπτο χαρακτήρα (σύμφωνα με την ηθική προδιάθεση του). Αλλά αφού πρέπει να θεωρεί τον εαυτό όχι μόνο ως άτομο γενικά, αλλά και ως άνθρωπο, δηλαδή, ως ένα πρόσωπο που έχει καθήκοντα τα οποία έχει επιβάλει η δική του λογική σ ‘αυτόν, η ασημαντότητα του ως ανθρώπινο ζώο δεν μπορεί να βλάψει τη συνείδηση ​​της αξιοπρέπειάς του ως λογικού ανθρώπου. Και δεν θα πρέπει να αποκηρύξει την ηθική αυτοεκτίμηση ενός τέτοιου όντος, δηλαδή, θα πρέπει να ακολουθήσει τον σκοπό του (ο οποίος από μόνος του είναι ένα καθήκον) όχι δουλοπρεπώς σαν να ζητά χάρη, ούτε σαν να απαρνιέται την αξιοπρέπειά του  αλλά, προτιμότερα, θα πρέπει να επιδιώξει πάντα τον σκοπό του με επίγνωση του μεγαλείου της ηθικής φύσης του (και τέτοια συνειδητοποίηση περιέχεται ήδη στην έννοια της αρετής). Αυτή η αυτοεκτίμηση είναι ένα καθήκον του ανθρώπου προς τον εαυτό του…

Να μην γίνεστε ποτέ υποτελείς σε ανθρώπους. Να μην μειώνονται ποτέ τα δικαιώματά σας, ούτε να ποδοπατούνται από τους άλλους λόγω ατιμωρησίας. Μην επιβαρύνεστε με κανένα χρέος το οποίο δεν μπορεί να σας παρέχει πλήρη ασφάλεια. Μην δέχεστε χάρες, όταν μπορείτε να τα καταφέρετε και χωρίς αυτές. Να μην γίνεστε παράσιτα ούτε κόλακες, ούτε (αυτό που πραγματικά διαφέρει σε ένα βαθμό από τα προηγούμενα) ζητιάνοι. Ως εκ τούτου, να είστε λιτοί, έτσι ώστε να καταφέρετε να μην γίνετε άποροι. Το να διαμαρτύρεστε και να γκρινιάζετε, ακόμη και το να φωνάζετε στο σωματικό πόνο, είναι αναξιοπρεπές, και πάνω απ ‘όλα, όταν γνωρίζετε ότι αυτός ο πόνος σας αξίζει. Αυτό εξηγεί τον εξευγενισμό (μετριασμός της ντροπής) του θανάτου ενός παραβάτη μέσω της στωικότητας με την οποία αυτός πεθαίνει. Το να γονατίζετε ή το να σέρνεστε στο έδαφος, ακόμη και για να εκφράσετε την ευλάβεια σας για επουράνιες αξίες, είναι αντίθετο ως προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια…. Το να υποκλίνεσαι ή το να σέρνεσαι μπροστά σε άλλους σημαίνει ότι σε καμία περίπτωση δεν αξίζεις σαν άνθρωπος… Όποιος κάνει τον εαυτό του σκουλήκι δεν μπορεί να παραπονεθεί στην συνέχεια όταν οι άλλοι τον ποδοπατούν.

Ιμμάνουελ Καντ – Η μεταφυσική της Ηθικής