Αν ξεκινήσουμε από την αριστοκρατική στάση, με την έννοια της διαφύλαξης της ελευθερίας, της ανεξαρτησίας και της αξιοπρέπειας κάποιου, τότε η πρωτοκαθεδρία αναμφίβολα ανήκει στη γάτα. Δεν ανέχεται κανένα είδος εντολής, δεν υποτάσσεται σε τίποτα που δεν της αρέσει. Επιτρέπει στον εαυτό της να δελεάζεται και να χαϊδεύεται μόνο αν το απολαμβάνει. Στην πραγματικότητα αυτή είναι που τρίβεται. Ο Baudelaire το είδε αυτό καθαρά, αφιερώνοντας στις γάτες μερικά όμορφα ποιήματα.
Η παρουσία των γατών έχει ευεργετικές επιδράσεις σε άτομα με ήσυχο και στοχαστικό τρόπο ζωής. Οι μεγαλύτερες γυναίκες τις αγαπούν ιδιαίτερα. Η Ρώμη είναι επίσης η πόλη των γατών, οι οποίες σε μεγάλους αριθμούς και σε ημιάγριες συνθήκες έχουν εγκατασταθεί στην Αγορά, κοντά στο Θέατρο του Μαρκέλλου και σε άλλες πλατείες. Τα ερείπια, με τους ετοιμόρροπους θόλους, προσφέρουν σε αυτές καταφύγιο. Συχνά συναντούσα εκεί μια ηλικιωμένη γυναίκα με φτωχό ντύσιμο που κουβαλούσε κάτι στο καλάθι της για να ταΐσει τις γάτες. Με το κάλεσμα, αναδύονταν όλες μέσα από το ψηλό χορτάρι ή πίσω από τα ερείπια και τις κολώνες, βγάζοντας μερικά ανεπαίσθητα νιαουρίσματα κατανόησης, γουργουρίζοντας και τρίβοντας τους εαυτούς τους στο χέρι που τους μοίραζε το φαγητό, με τις πλάτες λυγισμένες. Ήταν μια ευχαρίστηση παρόμοια με αυτήν που βίωσε ο Paul Léautaud (ΣτΜ, Γάλλος συγγραφέας και κριτικός θεάτρου) με τις φίλες του, τις γάτες του Λουξεμβούργου, τις οποίες αποκαλούσε «πάνθηρες». Ένας φίλος του χασάπης στον Σηκουάνα, ετοίμαζε μικρές πίτες για αυτόν. Οι γάτες είναι καλύτερη συντροφιά από τα σκυλιά και για τον άνθρωπο των Μουσών. Δεν ενοχλούν τις σκέψεις, τα όνειρα ή τις φαντασιώσεις του. Καταφέρνουν μάλιστα να τα ευνοήσουν, χάρη σε μια ακτινοβολία αινιγματικών ειδών. Ο Erich Günther (ΣτΜ,ένας στενός σύντροφος του Junger από την εποχή της Συντηρητικής Επανάστασης), ένας μεγάλος γατόφιλος, πίστευε ότι οι γάτες ήταν εχθρικές προς τους δαίμονες και απέδιδε σε αυτή την ιδιότητα τους, την απαράμιλλη συμβολή τους στην οικιακή ηρεμία.
Είναι περίεργο το γεγονός ότι η Βίβλος αγνόησε τη γάτα, αν και οι Εβραίοι, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην Αίγυπτο, πρέπει να τη γνώριζαν καλά, αφού η γάτα ήταν ανάμεσα στα ζώα που λατρεύονταν όπως και οι θεοί. Η γάτα δεν συνδέεται τόσο με τον άνθρωπο όσο με το σπίτι. Σε κάθε περίπτωση, ο άνθρωπος ανήκει στο σπίτι. Όταν παρατηρώ τη Manda, τη γάτα μου, η οποία είναι μαζί μου τέσσερα χρόνια τώρα, ακόμα και αυτόν τον Ιανουάριο του 1969, θαυμάζω την αίσθηση που έχει για το σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Τα πρωινά της αρέσει να μένει μαζί μου στο γραφείο, επειδή είναι το πιο ήσυχο μέρος. Κάτω, στο χολ, είναι ανήσυχη. Στην κουζίνα ακούγεται ο ήχος των πιατικών ή το χτύπημα του πλυντηρίου πιάτων, κάτι που είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό. Θα μπορούσε να βγει έξω, αλλά προτιμά το οικείο περιβάλλον. Κυρίως παραμένει αόρατη σε μια καρέκλα δίπλα στο τραπέζι. Θεωρεί ότι το να κάθεται σκεπασμένη είναι η καλύτερη λύση. Όταν λάμπει ο ήλιος, ξαπλώνει στο περβάζι του παραθύρου. Αν της αρέσει, θα πηδήξει στο τζάκι ή στην αγκαλιά σου. Μπορεί ακόμη και να ξαπλώσει ανάσκελα στο πάτωμα και αυτό σημαίνει ότι θέλει να τη χαϊδεύουν.
Τα βλέμματα των γατών είναι πιο μακρινά και ξένα, τα μάτια τους είναι κίτρινα σαν κεχριμπάρι, μπλε σαν ζαφείρι, πράσινα σαν τουρκουάζ. Τα μάτια της Manda έχουν ένα μπλε χρώμα που σπάνια συναντάται στη φύση, ούτε καν σε κοραλλιογενή ψάρια και παραδεισένια πουλιά. Οι ίριδες της μου θυμίζουν το μπλε μιας πορτοκαλιάς, ένα ζεστό, ήρεμο πρωινό. Η Manda είναι από τη φύση της κυρίαρχη. Θεωρεί δεδομένη την αγάπη και την αφοσίωσή μου. Η δύναμή της είναι μεγάλη, ριζωμένη στην ομορφιά για την οποία είναι σίγουρη. Αν μπορούσε να έχει ένα προαίσθημα της μοίρας, αυτό πιθανότατα θα συνίστατο στο να με θεωρεί σαν ένα σκλάβο συνδεδεμένο με τον ναό, όπου τελείται η λατρεία του. Η Luxi, από την άλλη πλευρά, ίσως με θεωρούσε τον θεό της. Μερικές φορές η Manda μου γλείφει κιόλας το χέρι, αλλά το κάνει μόνο από περιέργεια, όχι από καθαρή τρυφερότητα. Όταν δεν της σερβίρουν το φαγητό όπως επιθυμεί, βγάζει έναν τρομερό συριστικό ήχο, όπως όταν, ας πούμε, το φαγητό δεν φτάνει την καθορισμένη ώρα.
Η γάτα δεν είναι ζώο του καταυλισμού, αλλά της εστίας. Η παρουσία της δεν καθορίζει τον τρόπο ζωής του ανθρώπου, αλλά μάλλον την κατοικία του, την κοινότητά του. Αυτό που η γάτα κάνει δυνατό, δεν είναι τη συνύπαρξη, αλλά τη συγκατοίκηση, πρόκειται λιγότερο για μια συμβίωση παρά για μια συνουσία. Είναι πιθανό ότι μερικές φορές αιχμαλωτιζόταν κάποιο γατάκι το οποίο στη συνέχεια κατάφερνε να συνηθίσει κάπως το νέο περιβάλλον. Στο αγρόκτημα του Krosigks στο Libolo (ΣτΜ, περιοχή της Αγκόλα), είδα μια μικρή γενέττα (ΣτΜ, είδος γάτας) που είχε φέρει ένας κυνηγός, ένα ζώο τόσο κομψό όσο και δειλό, που με την παραμικρή προσπάθεια επαφής, έβρισκε καταφύγιο σε ένα ντουλάπι ή κάτω από το γραφείο. Μόνο η κόρη του σπιτιού, ένα δωδεκάχρονο κορίτσι, μπορούσε να το αγγίξει. Το τάιζε κιόλας. Ομοίως, υπάρχουν πάντα άνθρωποι που αναδύονται από τη ζεστασιά της αδιακρισίας για να ξεπεράσουν την αποστασιοποίηση και να προετοιμαστούν για την εξημέρωση. Η σπίθα σβήνει όταν την αγγίζεις. Έχω δει συχνά γενέττες να πετάνε τρέχοντας κατά μήκος του δρόμου σαν σκιές, στην πρασινωπή λάμψη των οποίων αντανακλούσαν οι προβολείς. Μπορούν να σέρνονται στο έδαφος σαν σαύρα. Ο Brehm (ΣτΜ, βιολόγος και ζωολόγος) λέει ότι φαίνεται να κινούνται σε εκατό αρθρώσεις. Ίσως αυτές τις γενέττες να κρύβεται κάποιο άλλο οικόσιτο ζώο. Η τιγροειδής γενέττα είναι γνωστή ως ένας ιδιαίτερα αξιαγάπητος και χαριτωμένος σύντροφος.
Η γάτα κοιμάται όλη μέρα, αλλά ονειρεύεται κιόλας – όπως παρατηρώ την δικιά μου – και ενώ κοιμάται, κουνάει τα σαγόνια της, σαν να παρακολουθεί κρυφά ένα ποντίκι, ή κουνάει την ουρά της, σαν να πλησιάζει σκύλος. Έπειτα αναστενάζει σαν ένα σημάδι της βαθύτερης ευημερίας. Η δύναμή της δεν συγκεντρώνεται στην κίνηση, αλλά στην ηρεμία. Και η ευχαρίστηση που αποκομίζει από αυτό, η κοινή ευχαρίστηση, είναι βαθύτερη, πιο θεμελιώδης από ότι μπορεί να προσφέρει η απλή στοργή. Ακόμη και εδώ πρόκειται για επαφή, αλλά είναι μια επαφή που δεν περιορίζεται στο να θερμαίνει. Μάλλον η συλλεγμένη δύναμη αρχίζει να υφαίνει και να απορροφά τον χώρο, μέχρι να αποκαλυφθούν τα βάθη του. Δίπλα του βρίσκεται το άχρονο στοιχείο, η τέλεια απουσία επιθυμίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.